Microsoft "Phá Lệ": Mời Cả PC Không Đủ Chuẩn Nâng Cấp Windows 11

Trong thế giới công nghệ, nơi từng byte dữ liệu và mỗi dòng mã lệnh đều được cân đo đong đếm một cách nghiêm ngặt, thì những quy định phần cứng của các hệ điều hành luôn là yếu tố bất di bất dịch, đặc biệt là đối với một tập đoàn phần mềm khổng lồ như Microsoft. Khi Windows 11 được công bố, công ty này đã khẳng định chắc như đinh đóng cột rằng Trusted Platform Module (TPM) 2.0 là "tiêu chuẩn không thể thương lượng" để đảm bảo khả năng vận hành hệ điều hành một cách an toàn, ổn định. Thế nhưng, gần đây, người dùng công nghệ toàn cầu đang bất ngờ trước một thực tế khác: nhiều PC không đạt chuẩn TPM vẫn được mời cập nhật Windows 11 một cách chính thức từ chính Microsoft.

Đây không chỉ đơn thuần là một lỗi kỹ thuật. Sự việc đang dấy lên những câu hỏi lớn về tính nhất quán trong chiến lược của Microsoft, về tương lai dài hạn của Windows 11 và cả những ranh giới giữa an toàn hệ thống với sự phổ cập phần mềm. Hãy cùng khám phá toàn cảnh diễn biến của sự kiện đang khiến cộng đồng công nghệ toàn cầu xôn xao này.

1. Microsoft và chuẩn TPM “không thể thương lượng”

Ngay từ thời điểm Windows 11 được hé lộ vào tháng 6 năm 2021, Microsoft đã kiên quyết đặt ra một loạt các yêu cầu phần cứng tối thiểu nhằm đảm bảo tính bảo mật cho người dùng. Trong đó, TPM 2.0 nhanh chóng trở thành tâm điểm chú ý. TPM là một vi mạch được thiết kế đặc biệt để bảo vệ dữ liệu bằng các phương pháp mã hóa phần cứng. Microsoft tuyên bố rằng, trong bối cảnh tấn công mạng ngày càng tinh vi, TPM là lớp phòng vệ đầu tiên, có khả năng bảo vệ các khóa mã hóa, thông tin xác thực và dữ liệu nhạy cảm.

Các tuyên bố ban đầu từ Microsoft rất rõ ràng: thiết bị muốn cài đặt Windows 11 bắt buộc phải có TPM 2.0 được kích hoạt, vi xử lý thuộc danh sách được hỗ trợ, RAM từ 4 GB trở lên và ổ cứng dung lượng tối thiểu 64 GB. Những tiêu chuẩn này đã gây ra một làn sóng tranh cãi lớn trong cộng đồng công nghệ, đặc biệt là đối với những người dùng đang sở hữu các thiết bị vẫn còn vận hành tốt nhưng không đáp ứng được yêu cầu TPM.

Microsoft đã bảo lưu quan điểm của mình bất chấp các chỉ trích, cho rằng điều này là cần thiết để tạo ra một môi trường tính toán an toàn hơn cho tương lai. Với sự hậu thuẫn của các chuyên gia bảo mật và ngành công nghiệp, Windows 11 đã được định hình là hệ điều hành “bảo mật trước tiên”.

2. Tín hiệu mời nâng cấp kỳ lạ

Thế nhưng vào tháng 7 năm 2025, một sự việc bất ngờ đã xảy ra. Một bài đăng trên trang Borncity, một website công nghệ uy tín tại Đức đã ghi nhận trường hợp một người dùng nhận được lời mời cập nhật Windows 11 chính thức dù chiếc laptop không có TPM được kích hoạt. Chiếc máy tính này là một mẫu Lenovo IdeaPad sử dụng vi xử lý Intel Core i5 thế hệ thứ 8, một CPU được Microsoft xác nhận là nằm trong danh sách được hỗ trợ nhưng người dùng đã cố tình tắt TPM trong BIOS, nhằm ngăn chặn mọi thông báo cập nhật.

Điều khiến người dùng này bối rối không chỉ là việc xuất hiện lời mời cập nhật, mà còn là hoàn cảnh diễn ra. Lời mời nâng cấp xuất hiện ngay sau khi bản cập nhật KB5001716 được Microsoft phát hành, một bản cập nhật vốn được mô tả là "thúc đẩy người dùng nâng cấp phiên bản hệ điều hành".

Cộng đồng công nghệ lập tức phản ứng. Liệu đây có phải là một sai sót trong hệ thống phân phối cập nhật? Hay là dấu hiệu cho thấy Microsoft đang âm thầm “nới lỏng” chính sách phần cứng một cách có chọn lọc? Một số người cho rằng, bản thân hệ thống kiểm tra TPM có thể đã bị nhầm lẫn nếu BIOS thay đổi bất thường. Những người khác lại đặt giả thuyết Microsoft đang thử nghiệm phản ứng của cộng đồng trước các biện pháp khuyến khích nâng cấp mạnh mẽ hơn.

Sự việc lần này không phải là duy nhất. Từ năm 2023, một số người dùng kỳ cựu trên diễn đàn Neowin cũng đã báo cáo việc họ cài đặt thành công Windows 11 trên các thiết bị không đáp ứng yêu cầu phần cứng chính thức, trong đó bao gồm việc thiếu TPM, CPU không nằm trong danh sách hỗ trợ hoặc RAM chỉ 2 GB. Các thủ thuật cài đặt Windows 11 trên máy không đủ chuẩn sau đó cũng được lan truyền rộng rãi.

Tuy nhiên, khác biệt lớn lần này nằm ở việc Microsoft trực tiếp gửi lời mời cập nhật đến người dùng, một bước đi chưa từng có tiền lệ. Nếu trước đây, việc cài đặt Windows 11 trên máy không đạt chuẩn là do người dùng chủ động chỉnh sửa registry, bypass hệ thống kiểm tra hoặc dùng công cụ ngoài, thì giờ đây, hệ thống của chính Microsoft đang “đề xuất” cập nhật như một lựa chọn chính thức.

Điều này khiến giới công nghệ không thể làm ngơ. Rõ ràng, tuyên bố của Microsoft về việc TPM là yêu cầu "không thể thương lượng" đang bị chính những hành vi của họ đặt vào tình huống mâu thuẫn. Một số chuyên gia nhận định rằng Microsoft đang thử nghiệm một cách “mềm mỏng” để phổ biến Windows 11 sâu rộng hơn, trước khi kết thúc vòng đời hỗ trợ Windows 10 vào tháng 10 năm 2025.

3. Chính sách bảo mật hay bài toán thị phần?

Một trong những lý do Microsoft cứng rắn với yêu cầu TPM là để đảm bảo Windows 11 có thể chống chọi với các rủi ro bảo mật hiện đại, đặc biệt trong bối cảnh tấn công bằng mã độc, phần mềm gián điệp và ransomware ngày càng phổ biến. TPM hỗ trợ các công nghệ như BitLocker, Windows Hello và Credential Guard, tất cả đều góp phần tạo nên hệ sinh thái bảo mật mới.

Tuy nhiên, mặt khác, Windows 11 đang đối mặt với bài toán thị phần. Dù ra mắt từ năm 2021 nhưng theo thống kê của StatCounter, tính đến giữa năm 2025, Windows 11 mới chỉ chiếm khoảng 28% thị phần hệ điều hành máy tính toàn cầu, một con số thấp hơn nhiều so với kỳ vọng. Windows 10 vẫn là lựa chọn phổ biến với gần 60% thị phần, bất chấp việc Microsoft đã thông báo dừng hỗ trợ cập nhật bảo mật vào năm 2025.

Để cải thiện tình hình, Microsoft đã liên tục đưa ra các bản cập nhật với giao diện tối ưu hơn, tích hợp AI, cải thiện hiệu suất và khả năng tương thích. Nhưng nếu cơ sở hạ tầng phần cứng không đáp ứng, những cập nhật này cũng không thể tiếp cận đại đa số người dùng, đặc biệt tại các thị trường đang phát triển, nơi người dân vẫn sử dụng các thiết bị cũ.

Trong bối cảnh đó, việc “nới lỏng” yêu cầu TPM có thể là một chiến lược thực dụng của Microsoft. Bằng cách âm thầm mời gọi nâng cấp trên các thiết bị không đạt chuẩn, họ vẫn giữ được lập trường chính thức nhưng lại mở rộng được thị phần Windows 11 trên thực tế.

4. Ranh giới giữa chính sách và thực tiễn triển khai

Microsoft có thể đang bước vào một giai đoạn linh hoạt hóa chiến lược, nơi yếu tố thị trường và người dùng được đặt lên bàn cân cùng với bảo mật và công nghệ. Việc giữ nguyên những yêu cầu phần cứng cao trong tài liệu chính thức nhưng đồng thời triển khai các "lỗ hổng nâng cấp hợp pháp" có thể là cách mà hãng kiểm nghiệm phản ứng từ phía người dùng.

Một số chuyên gia cho rằng, Microsoft hoàn toàn có thể đã nhận ra rằng TPM dù có vai trò bảo mật lại là rào cản lớn với phần đông người dùng phổ thông. Đặc biệt là trong bối cảnh các rủi ro bảo mật có thể được xử lý bằng nhiều giải pháp phần mềm thay thế. Cũng không thể loại trừ khả năng Microsoft sẽ chính thức công bố nới lỏng yêu cầu phần cứng vào cuối năm nay, khi hỗ trợ Windows 10 kết thúc, buộc hàng triệu thiết bị phải tìm đường nâng cấp.

Nếu điều đó xảy ra, sẽ đặt ra tiền lệ cho các hãng phần mềm khác: liệu tính an toàn và tương thích có thực sự quan trọng bằng khả năng tiếp cận người dùng hay không?

5. Phản ứng của cộng đồng công nghệ và người dùng

Từ các diễn đàn Reddit, Neowin đến các kênh YouTube chuyên về công nghệ, phản ứng của cộng đồng đối với sự việc này khá đa dạng. Một số người tỏ ra vui mừng khi Microsoft “linh hoạt” hơn, tạo điều kiện cho người dùng thiết bị cũ được trải nghiệm hệ điều hành mới. Số khác lại bày tỏ lo ngại rằng việc này làm suy yếu niềm tin vào lời cam kết bảo mật mà Microsoft từng xây dựng cho Windows 11.

Ngoài ra, cũng có một nhóm người dùng khác đang bối rối, không rõ liệu thiết bị của họ có được hỗ trợ lâu dài nếu nâng cấp theo lời mời này. Bởi trong các tài liệu chính thức, Microsoft đã nhiều lần khẳng định rằng thiết bị không đạt chuẩn sẽ không được đảm bảo cập nhật đầy đủ.

Câu hỏi đặt ra là: nếu Microsoft chủ động mời nâng cấp, liệu họ có đảm bảo cung cấp đầy đủ bản vá, driver và các tính năng mới cho những thiết bị này? Hay đây chỉ là “mồi nhử” để thúc đẩy nâng cấp nhưng không đi kèm cam kết lâu dài?

Sự kiện Microsoft “mời gọi” các PC không đạt chuẩn TPM nâng cấp lên Windows 11 là một bước ngoặt bất ngờ, mang theo nhiều lớp ý nghĩa hơn là những gì chúng ta thấy trên bề mặt. Dù là lỗi kỹ thuật, thử nghiệm nội bộ hay chiến lược tiếp cận mới, hành động này đang khiến cộng đồng công nghệ đặt câu hỏi về sự nhất quán và minh bạch trong chính sách của Microsoft.

Nếu Microsoft đang âm thầm mở cửa hệ điều hành mới cho các thiết bị cũ, điều này không chỉ phản ánh áp lực thị trường mà còn cho thấy một sự chuyển dịch trong tư duy: từ bảo thủ trong tiêu chuẩn sang linh hoạt theo thực tiễn. Dù đây là tin vui cho người dùng nhưng cũng là lời cảnh tỉnh cho những ai vẫn tin rằng chính sách phần mềm của các tập đoàn lớn luôn “bất biến”.

Trong thế giới công nghệ đang chuyển mình từng ngày, nơi mà bảo mật, khả năng truy cập và sự tiện lợi luôn nằm trong trạng thái giằng co, Microsoft có thể đang là ví dụ sống động nhất cho sự “thương lượng” giữa chính sách và thực tiễn, nơi không còn gì là tuyệt đối.