Kinh Nghiệm Chụp Bokeh Lung Linh Cho Những Khoảnh Khắc Đẹp

Bokeh là hiệu ứng nhiếp ảnh tạo ra những đốm sáng mờ ảo, giúp tôn lên chủ thể và mang đến chiều sâu cho bức ảnh. Để có được bokeh lung linh, người chụp cần hiểu về khẩu độ, tiêu cự, khoảng cách và kỹ thuật lấy nét phù hợp. Bài viết này, sadesign sẽ đưa bạn vào một cuộc hành trình khám phá thế giới bokeh lung linh. Từ những kiến thức cơ bản về định nghĩa và cơ chế tạo ra bokeh, đến những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng bokeh, những kỹ thuật chụp ảnh bokeh hiệu quả, và cả những bí quyết chỉnh sửa ảnh bokeh để đạt được kết quả như mong muốn.

1. Bokeh Là Gì?

Bokeh là hiệu ứng làm mờ hậu cảnh hoặc các vùng sáng trong bức ảnh, tạo ra những đốm sáng mềm mại và nghệ thuật. Đây là kỹ thuật thường thấy trong nhiếp ảnh chân dung, macro hoặc ảnh đêm, giúp làm nổi bật chủ thể và tăng tính thẩm mỹ cho bức ảnh.

Mua Photoshop Bản Quyền Giá Rẻ

Bokeh không chỉ là hiệu ứng làm mờ mà còn ảnh hưởng đến cảm giác thị giác của người xem. Độ mượt mà, hình dạng và chất lượng của bokeh phụ thuộc vào nhiều yếu tố như khẩu độ ống kính, thiết kế lá khẩu và khoảng cách giữa chủ thể với hậu cảnh.

1.1 Cơ chế tạo ra bokeh

Bokeh được tạo ra khi chụp ảnh với độ sâu trường ảnh nông, thường đạt được bằng cách sử dụng khẩu độ lớn. Khi khẩu độ mở rộng (ví dụ: f/1.4, f/1.8, f/2.8), độ sâu trường ảnh sẽ giảm. Nghĩa là chỉ có một phần nhỏ của ảnh nằm trong tiêu điểm (thường là chủ thể), còn lại các vùng phía trước và phía sau chủ thể sẽ bị mờ nhòe. Các nguồn sáng nhỏ trong vùng ảnh mờ nhòe này sẽ được thể hiện dưới dạng các vòng tròn, đa giác hoặc các hình dạng khác, tùy thuộc vào thiết kế của ống kính.

1.2 Phân biệt bokeh đẹp và bokeh xấu

• Bokeh đẹp: Thường có độ mờ mịn, các vòng tròn ánh sáng có hình dạng tròn hoặc gần tròn, không bị méo mó, không có viền sáng hoặc các chi tiết gây xao nhãng. Bokeh đẹp tạo ra một phông nền mềm mại, dễ chịu và làm nổi bật chủ thể một cách tinh tế.

• Bokeh xấu: Thường có độ mờ gắt, các vòng tròn ánh sáng bị méo mó, có viền sáng hoặc các chi tiết gây xao nhãng. Bokeh xấu có thể làm cho bức ảnh trở nên rối mắt, khó chịu và làm giảm tính thẩm mỹ.

1.3. Các Loại Bokeh Phổ Biến

Bokeh là một hiệu ứng hình ảnh phổ biến trong nhiếp ảnh, tạo nên sự mờ nhòe ở các vùng ngoài tiêu điểm để làm nổi bật chủ thể chính. Có nhiều loại bokeh khác nhau, mỗi loại mang lại một cảm giác riêng biệt và thường được sử dụng tùy thuộc vào mục đích sáng tạo của nhiếp ảnh gia.

Bokeh Mịn (Creamy Bokeh)

Bokeh mượt mà, không có viền cứng, tạo cảm giác mềm mại và tự nhiên. Loại bokeh này thường thấy ở các ống kính cao cấp có nhiều lá khẩu và khẩu độ lớn. Bokeh mịn, hay còn được gọi là "Creamy Bokeh," là một trong những loại bokeh phổ biến và được ưa chuộng nhất trong nhiếp ảnh. Loại bokeh này tạo ra hiệu ứng làm mờ hậu cảnh một cách mềm mại và mượt mà, giúp làm nổi bật chủ thể chính một cách tinh tế. 

Đặc điểm của bokeh mịn thường đến từ việc sử dụng ống kính có khẩu độ lớn (f/1.2, f/1.4, hoặc f/1.8) và thiết kế quang học chất lượng cao, tạo nên những vòng sáng tròn đều và không bị méo mó. Hiệu ứng này thường được sử dụng trong chụp chân dung hoặc các bức ảnh nghệ thuật, nơi mà sự tập trung vào chủ thể và cảm giác thẩm mỹ là yếu tố quan trọng. Việc kiểm soát khoảng cách giữa chủ thể, hậu cảnh và máy ảnh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra bokeh mịn hoàn hảo.

Bokeh Đa Giác

Bokeh có hình dạng đa giác khi ống kính có số lá khẩu ít, thường gặp ở các ống kính giá rẻ hoặc ống kính có khẩu độ nhỏ. Hiệu ứng này thường xuất hiện rõ ràng hơn trong các bức ảnh chụp vào ban đêm, khi có nhiều nguồn sáng nhỏ như đèn đường hoặc ánh sáng từ các tòa nhà. Việc sử dụng bokeh đa giác không chỉ giúp làm nổi bật chủ thể mà còn tạo thêm chiều sâu và sự thú vị cho khung hình, mang lại cảm giác nghệ thuật và chuyên nghiệp cho tác phẩm nhiếp ảnh.

Bokeh Xoáy (Swirly Bokeh)

Hiệu ứng bokeh tạo ra các vòng xoáy xung quanh chủ thể, phổ biến ở các ống kính cổ như Helios 44-2. Hiệu ứng này thường được tạo ra bởi các ống kính cổ điển hoặc ống kính có thiết kế đặc biệt, chẳng hạn như ống kính Petzval. Bokeh xoáy không chỉ làm nổi bật chủ thể mà còn tạo nên tính thẩm mỹ riêng biệt, giúp các bức ảnh trở nên ấn tượng và thu hút hơn. Tuy nhiên, việc sử dụng loại bokeh này đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo rằng hiệu ứng không làm mất đi sự cân bằng và hài hòa của toàn bộ hình ảnh.

Bokeh Bong Bóng (Bubble Bokeh)

Các đốm sáng mờ có viền sáng xung quanh, thường được tạo ra bởi các ống kính cổ hoặc ống kính có thấu kính đặc biệt.

Ngoài ra, bokeh cứng và bokeh mềm cũng là hai kiểu phổ biến, trong đó bokeh cứng có rìa sắc nét còn bokeh mềm tạo cảm giác nhẹ nhàng hơn. Hiểu rõ các loại bokeh và cách áp dụng chúng sẽ giúp nhiếp ảnh gia nâng cao chất lượng và tính thẩm mỹ của tác phẩm.

2. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Chất Lượng Bokeh

Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng bokeh trong một bức ảnh, bao gồm:

• Khẩu độ (Aperture):

  • Khẩu độ lớn (f/1.4, f/1.8, f/2.8) là yếu tố quan trọng nhất để tạo ra bokeh mạnh. Khẩu độ lớn tạo ra độ sâu trường ảnh nông, làm mờ hậu cảnh và tiền cảnh một cách rõ rệt.

  • Mối quan hệ giữa khẩu độ và độ sâu trường ảnh: Khẩu độ càng lớn, độ sâu trường ảnh càng nông, và bokeh càng mạnh.

• Tiêu cự ống kính (Focal Length):

  • Ống kính tele (tiêu cự dài) tạo bokeh mạnh hơn ống kính góc rộng. Điều này là do ống kính tele có độ sâu trường ảnh nông hơn ống kính góc rộng ở cùng một khẩu độ.

  • Lý do: Ống kính tele có khả năng nén không gian, làm cho hậu cảnh có vẻ gần hơn và do đó mờ hơn.

• Khoảng cách đến chủ thể:

  • Khoảng cách gần tạo bokeh mạnh hơn. Khi bạn chụp ảnh chủ thể ở khoảng cách gần, độ sâu trường ảnh sẽ giảm, làm cho hậu cảnh mờ hơn.

  • Lý do: Khi bạn chụp gần, ống kính cần tập trung vào một vùng nhỏ hơn, làm cho các vùng phía trước và phía sau vùng đó mờ đi.

• Khoảng cách từ chủ thể đến hậu cảnh:

  • Hậu cảnh càng xa càng tạo bokeh mạnh. Hậu cảnh càng xa chủ thể, độ mờ của nó càng lớn.

  • Lý do: Khi hậu cảnh ở xa, các nguồn sáng trong hậu cảnh sẽ được thể hiện dưới dạng các vòng tròn hoặc đa giác nhỏ hơn, tạo ra hiệu ứng bokeh đẹp mắt.

• Chất lượng ống kính:

  • Thiết kế quang học của ống kính ảnh hưởng lớn đến hình dạng và độ mịn của bokeh. Các ống kính có thiết kế quang học tốt thường tạo ra bokeh tròn, mịn và không bị méo mó.

  • Các yếu tố như số lá khẩu, thiết kế thấu kính: Số lá khẩu càng nhiều, bokeh càng tròn. Thiết kế thấu kính cũng ảnh hưởng đến cách ống kính thể hiện các nguồn sáng ngoài tiêu điểm.

3. Kỹ Thuật Chụp Ảnh Bokeh Lung Linh

Để tạo ra những bức ảnh bokeh đẹp và ấn tượng, bạn cần nắm vững các kỹ thuật chụp ảnh sau:

• Chọn ống kính phù hợp: Các ống kính có khẩu độ lớn như 50mm f/1.8, 85mm f/1.4, 70-200mm f/2.8 là lựa chọn phổ biến để tạo bokeh đẹp. Nếu sử dụng máy ảnh mirrorless hoặc DSLR, nên đầu tư vào ống kính có độ mở lớn để tối ưu hiệu ứng bokeh.

  • Ống kính prime khẩu độ lớn: Các ống kính prime (ống kính một tiêu cự) có khẩu độ lớn (ví dụ: 50mm f/1.4, 85mm f/1.8) là lựa chọn lý tưởng để chụp ảnh bokeh. Chúng cho phép bạn mở khẩu độ lớn nhất có thể, tạo ra độ sâu trường ảnh nông và bokeh mạnh.

  • Ống kính zoom có khẩu độ lớn: Một số ống kính zoom cao cấp cũng có khẩu độ lớn (ví dụ: 70-200mm f/2.8), cho phép bạn chụp ảnh bokeh ở nhiều tiêu cự khác nhau.

  • Cài Đặt Khẩu Độ Rộng: Sử dụng chế độ ưu tiên khẩu độ (A/Av) hoặc chế độ chỉnh tay (M) để thiết lập khẩu độ lớn. Điều này giúp tạo ra vùng mờ hậu cảnh rõ ràng hơn, giúp bokeh trở nên mềm mại hơn.

• Thiết lập máy ảnh:

  • Chế độ ưu tiên khẩu độ (A hoặc Av): Chế độ này cho phép bạn kiểm soát khẩu độ, trong khi máy ảnh tự động điều chỉnh tốc độ màn trập để đảm bảo độ phơi sáng chính xác.

  • Khẩu độ mở lớn nhất có thể: Để tạo ra bokeh mạnh, hãy mở khẩu độ lớn nhất có thể (ví dụ: f/1.4, f/1.8, f/2.8).

• Lấy nét chính xác:

  • Lấy nét vào chủ thể: Để làm nổi bật chủ thể, hãy lấy nét chính xác vào chủ thể và tạo độ tương phản với hậu cảnh.

  • Sử dụng lấy nét thủ công (MF) khi cần thiết: Trong một số trường hợp, lấy nét tự động có thể gặp khó khăn, đặc biệt khi chụp ở khẩu độ lớn. Sử dụng lấy nét thủ công sẽ giúp bạn kiểm soát điểm lấy nét chính xác hơn.

• Sắp xếp bố cục: Giữ khoảng cách gần với chủ thể và đảm bảo hậu cảnh đủ xa để tạo vùng mờ rõ rệt. Nếu hậu cảnh quá gần, bokeh có thể không đạt hiệu ứng mong muốn.

  • Tạo khoảng cách giữa chủ thể và hậu cảnh: Khoảng cách giữa chủ thể và hậu cảnh càng lớn, bokeh càng mạnh.

  • Tìm kiếm hậu cảnh có nhiều nguồn sáng nhỏ: Các nguồn sáng nhỏ trong hậu cảnh (ví dụ: đèn, lá cây lọt nắng, giọt sương) sẽ tạo ra hiệu ứng bokeh đẹp mắt.

  • Sử Dụng Kính Lọc (Filter) Và Hiệu Ứng Tự Chế: Kính lọc ND giúp giảm lượng ánh sáng vào cảm biến, cho phép mở khẩu lớn hơn ngay cả trong điều kiện sáng mạnh. Ngoài ra, có thể dùng miếng bìa khoét hình trái tim, ngôi sao hoặc hình đặc biệt để tạo hiệu ứng bokeh theo hình mong muốn.

  • Chỉnh Sửa Hậu Kỳ Để Tăng Hiệu Ứng Bokeh: Phần mềm Photoshop hoặc Lightroom có thể giúp tăng cường hiệu ứng bokeh bằng cách làm mờ hậu cảnh thêm hoặc tăng độ sáng của các đốm sáng mờ.

• Sử dụng ánh sáng: Những nguồn sáng nhỏ như đèn LED, ánh đèn đường, đèn trang trí hoặc ánh nắng xuyên qua lá cây có thể tạo ra bokeh lung linh và huyền ảo. Khi đặt chủ thể trước những nguồn sáng này, hiệu ứng bokeh sẽ trở nên rực rỡ hơn.

  • Ánh sáng từ phía sau hoặc bên hông: Ánh sáng từ phía sau hoặc bên hông chủ thể có thể tạo ra hiệu ứng bokeh viền, làm cho chủ thể nổi bật hơn.

  • Ánh sáng dịu nhẹ: Ánh sáng dịu nhẹ (ví dụ: ánh sáng vàng, ánh sáng hắt) tạo ra bokeh mềm mại và tự nhiên.

• Chụp ảnh chân dung bokeh:

  • Tập trung vào khuôn mặt: Khi chụp ảnh chân dung bokeh, hãy tập trung vào khuôn mặt của chủ thể và tạo bokeh ở tóc, vai hoặc hậu cảnh.

  • Sử dụng ánh sáng hắt: Ánh sáng hắt có thể tạo ra hiệu ứng bokeh viền đẹp mắt xung quanh chủ thể.

• Chụp ảnh bokeh sáng tạo:

  • Tạo bokeh từ các nguồn sáng tự nhiên: Bạn có thể tạo ra bokeh từ các nguồn sáng tự nhiên như giọt sương, ánh nắng xuyên qua lá, hoặc ánh sáng phản chiếu trên mặt nước.

  • Tạo bokeh từ các nguồn sáng nhân tạo: Bạn có thể tạo ra bokeh từ các nguồn sáng nhân tạo như đèn dây, đèn lồng, hoặc các loại đèn trang trí khác.

  • Sử dụng các phụ kiện để tạo bokeh hình dạng: Một số phụ kiện như filter bokeh hoặc bokeh lens hood có thể giúp bạn tạo ra bokeh có hình dạng đặc biệt (ví dụ: hình trái tim, hình ngôi sao).

4. Chỉnh Sửa Ảnh Bokeh

Trong một số trường hợp, bạn có thể muốn tăng cường hoặc điều chỉnh hiệu ứng bokeh trong quá trình chỉnh sửa ảnh. Photoshop cung cấp một số công cụ và kỹ thuật để bạn thực hiện điều này:

• Tăng cường bokeh bằng Photoshop:

  • Sử dụng bộ lọc Gaussian Blur: Bộ lọc Gaussian Blur có thể được sử dụng để làm mờ hậu cảnh và tăng cường hiệu ứng bokeh. Tuy nhiên, hãy sử dụng bộ lọc này một cách cẩn thận để tránh làm mất đi chi tiết của chủ thể.

  • Sử dụng các công cụ chọn vùng: Các công cụ chọn vùng (ví dụ: Quick Selection Tool, Pen Tool) có thể được sử dụng để chọn vùng hậu cảnh và làm mờ vùng đó. Điều này cho phép bạn kiểm soát vùng bokeh một cách chính xác hơn.

  • Sử dụng các hiệu ứng ánh sáng: Bạn có thể sử dụng các hiệu ứng ánh sáng trong Photoshop để tăng thêm độ lung linh và huyền ảo cho bokeh.

• Lưu ý khi chỉnh sửa bokeh:

  • Không làm mờ quá đà: Chỉnh sửa bokeh quá đà có thể làm cho bức ảnh trở nên giả tạo và mất đi tính tự nhiên. Hãy giữ lại độ sắc nét của chủ thể để tạo ra sự tương phản với hậu cảnh.

  • Chỉnh sửa màu sắc và độ tương phản phù hợp với bokeh: Màu sắc và độ tương phản của hậu cảnh nên phù hợp với màu sắc và độ tương phản của chủ thể để tạo ra một bức ảnh hài hòa và thẩm mỹ.

5. Các Lỗi Thường Gặp Khi Chụp Bokeh và Cách Khắc Phục

Khi chụp ảnh bokeh, bạn có thể gặp phải một số lỗi sau:

• Bokeh bị noise (hạt): Điều này thường xảy ra khi chụp ảnh trong điều kiện ánh sáng yếu và sử dụng ISO cao.

  • Cách khắc phục: Giảm ISO, sử dụng ánh sáng nhân tạo, hoặc khử noise trong quá trình chỉnh sửa ảnh.

• Bokeh bị méo mó (không tròn): Điều này thường xảy ra khi sử dụng ống kính có thiết kế quang học không tốt hoặc khi chụp ở khẩu độ lớn nhất.

  • Cách khắc phục: Chọn ống kính có thiết kế quang học tốt, hoặc khép khẩu độ một chút.

• Bokeh quá gắt (không mềm mại): Điều này thường xảy ra khi hậu cảnh có quá nhiều chi tiết hoặc khi ánh sáng quá gắt.

  • Cách khắc phục: Chọn hậu cảnh đơn giản hơn, sử dụng ánh sáng dịu nhẹ, hoặc tăng khoảng cách giữa chủ thể và hậu cảnh.

• Chủ thể không nổi bật: Điều này thường xảy ra khi bokeh quá mạnh hoặc khi chủ thể và hậu cảnh có màu sắc và độ sáng tương đồng.

  • Cách khắc phục: Chọn hậu cảnh có độ tương phản với chủ thể, hoặc sử dụng ánh sáng để làm nổi bật chủ thể.

6. Lời Khuyên Để Chụp Bokeh Đẹp

Để trở thành một bậc thầy trong việc chụp ảnh bokeh, hãy ghi nhớ những lời khuyên sau:

• Thực hành thường xuyên: Chụp ảnh bokeh là một kỹ năng cần được rèn luyện. Hãy thực hành thường xuyên để làm quen với các thiết lập máy ảnh và ống kính.

• Tìm tòi và sáng tạo: Đừng ngại thử nghiệm các kỹ thuật chụp ảnh khác nhau để tạo ra những hiệu ứng bokeh độc đáo.

• Học hỏi từ các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp: Tham khảo các tác phẩm của các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp để học hỏi kinh nghiệm và kỹ thuật của họ.

• Kiên nhẫn và tỉ mỉ: Chụp ảnh bokeh đẹp đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ. Hãy dành thời gian để tìm kiếm góc chụp đẹp, thiết lập máy ảnh phù hợp, và chỉnh sửa ảnh một cách cẩn thận.

​Mua Photoshop Bản Quyền Giá Rẻ

7. Lời Kết

Bokeh là một công cụ mạnh mẽ và đầy tính nghệ thuật trong nhiếp ảnh. Việc nắm vững các kiến thức và kinh nghiệm đã chia sẻ trong bài viết này sẽ giúp bạn tạo ra những bức ảnh bokeh lung linh, xóa phông đẹp như mơ, và thể hiện sự sáng tạo không giới hạn.