ChatGPT Từ A-Z: Toàn Bộ Các Mô Hình Và Cách Khai Thác Tối Đa Sức Mạnh AI

Theo thời gian, OpenAI đã không ngừng phát triển và bổ sung thêm nhiều mô hình AI mới vào hệ sinh thái ChatGPT. Từ những mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) truyền thống thuộc dòng GPT, đến các mô hình lý luận (o-series) thế hệ mới, mỗi phiên bản đều hướng tới việc phục vụ những nhu cầu và trường hợp sử dụng ngày càng đa dạng của người dùng.

Khả năng linh hoạt để lựa chọn mô hình phù hợp theo nhu cầu là một điểm mạnh nhưng cũng chính điều này lại vô tình tạo ra sự nhầm lẫn không nhỏ cho người dùng phổ thông: Nên dùng mô hình nào? Điểm mạnh điểm yếu ra sao? Khi nào nên dùng o3, khi nào chọn GPT-4o? Để trả lời trọn vẹn những câu hỏi đó, trong bài viết này, SaDesign sẽ cùng bạn phân tích chi tiết tất cả các mô hình ChatGPT hiện có, ưu điểm, hạn chế và gợi ý cụ thể cách tận dụng tốt nhất từng mô hình. Hãy bắt đầu hành trình tìm hiểu này từ mô hình mạnh mẽ nhất hiện nay: o3.

1. Mô hình ChatGPT o3

Nếu bạn đang tìm kiếm một mô hình AI có khả năng lý luận và xử lý các bài toán phức tạp bậc nhất, thì o3 chính là lựa chọn hàng đầu của OpenAI hiện nay.

Mô hình o3 thuộc thế hệ agentic reasoning, tức là không chỉ trả lời các câu hỏi dạng “ghi nhớ” hay “sáng tạo văn bản”, mà còn tự động suy nghĩ, phân tích logic, thậm chí tự động kích hoạt các công cụ bổ trợ bên trong ChatGPT như Python code interpreter, trình duyệt web, phân tích file, xử lý ảnh, v.v. để đưa ra phản hồi toàn diện.

Một ưu điểm nổi bật khác của o3 là tính đa phương thức mạnh mẽ. Bạn có thể tải lên ảnh, sơ đồ, biểu đồ hay tài liệu, và mô hình sẽ phân tích trực quan để hiểu ngữ cảnh. Độ chính xác thị giác của o3 cho phép nó xác định vị trí, đối tượng, phân tích dữ liệu trực quan.

Chính vì vậy, o3 đặc biệt thích hợp cho các nhiệm vụ STEM: Toán học, Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật. Bạn hoàn toàn có thể đặt ra những câu hỏi hóc búa, yêu cầu mô hình suy nghĩ trong vài phút để tìm ra lời giải tốt nhất.

Tuy nhiên, cần lưu ý: Mô hình o3 chỉ khả dụng cho người dùng trả phí (ChatGPT Plus hoặc các gói Pro). Bạn có thể dễ dàng chuyển sang o3 bằng menu thả xuống trong giao diện ChatGPT, chọn đúng mô hình để bắt đầu phiên tư duy nâng cao.

 Mua Tài Khoản ChatGPT Plus (GPT-4) Giá Rẻ

2. Mô hình ChatGPT 4o

Tiếp theo, chúng ta đến với GPT-4o, đây là mô hình mặc định, cũng đồng thời là “cột sống” của toàn bộ nền tảng ChatGPT hiện tại.

GPT-4o không phải là mô hình mạnh nhất về lý luận, nhưng nó linh hoạt và toàn diện nhất. Nó là LLM truyền thống, được OpenAI tối ưu hóa cho trò chuyện tự nhiên, phản hồi nhanh và mượt mà trong các cuộc hội thoại đời thường.

Nếu bạn cần viết sáng tạo, tóm tắt văn bản, dịch thuật, đặt câu hỏi thường ngày, GPT-4o sẽ hoạt động hiệu quả hơn các mô hình lý luận o-series. Nó cũng có khả năng đa phương thức: Bạn có thể tải lên hình ảnh, để GPT-4o mô tả, phân tích và phản hồi.

Một điểm thú vị khác: GPT-4o chính là “nền” cho nhiều tính năng sáng tạo của ChatGPT. Từ công cụ tạo hình ảnh gốc (image generation), đến chế độ giọng nói nâng cao (advanced voice mode) và Live Video, tất cả đều vận hành dựa trên GPT-4o.

Ví dụ: Hình ảnh Ghibli lan truyền gần đây hay tính năng chia sẻ camera, màn hình để tương tác AI thời gian thực đều do GPT-4o xử lý. Ngoài ra, GPT-4o cũng phân tích file, dữ liệu, chạy code Python cơ bản và làm nền tảng cho các GPT tùy chỉnh.

Điểm cộng lớn nhất: GPT-4o có sẵn cho cả người dùng miễn phí và trả phí. Với gói Free, bạn vẫn được dùng GPT-4o ở mức cơ bản. Khi vượt giới hạn, ChatGPT sẽ tự động chuyển sang GPT-4o mini, một phiên bản gọn nhẹ hơn nhưng vẫn duy trì chất lượng hội thoại ổn định.

3. Mô hình ChatGPT 4.5

Nếu GPT-4o là “người bạn hội thoại” đa năng, thì GPT-4.5 lại là “bậc thầy sáng tạo văn bản”.

GPT-4.5 là mô hình LLM không lý luận lớn nhất mà OpenAI từng phát triển, hiện đang ở giai đoạn xem trước nghiên cứu (Research Preview). Chỉ những người dùng trả phí mới được quyền truy cập.

Điểm khác biệt cốt lõi của GPT-4.5 nằm ở khả năng nắm bắt ngữ cảnh sâu hơn, EQ cao hơn, tương tác tự nhiên và hài hước hơn các mô hình khác. Nó có thể nhận diện các mẫu phức tạp từ lời nhắc, rút ra mối liên hệ sáng tạo và tạo ra văn bản mang đậm tính “con người”.

Nhờ vậy, GPT-4.5 cực kỳ phù hợp cho những ai viết blog, sáng tác kịch bản, lên ý tưởng marketing, biên tập nội dung dài hay bất cứ tình huống nào đòi hỏi cảm xúc và sự sáng tạo tinh tế.

Một điều cần lưu ý: GPT-4.5 không có sẵn trong API vì dung lượng mô hình khá lớn, OpenAI chỉ để nó xuất hiện trong ChatGPT cho người đăng ký “More Models” (Nhiều mô hình hơn).

4. ChatGPT o4-mini

Nếu o3 là “ông lớn” về khả năng lý luận thì o4-mini chính là “phiên bản con” gọn nhẹ, thông minh và tiết kiệm hơn mà OpenAI mang đến cho mọi người dùng, kể cả miễn phí.

Điểm mạnh của o4-mini nằm ở khả năng xử lý các tác vụ toán học, mã hóa và trực quan nhanh, gọn, với hiệu suất thậm chí có thể vượt o3 trong một số tình huống thực tế như debug code hay giải toán ngắn. Mặc dù nhỏ gọn, o4-mini vẫn duy trì triết lý lý luận agentic, nghĩa là nó có thể kích hoạt các công cụ phụ trợ trong ChatGPT: từ chạy Python, duyệt web, tải và phân tích file đến đọc hiểu biểu đồ.

Đặc biệt, o4-mini đã thay thế o3-mini trước đây trên gói ChatGPT miễn phí. Người dùng chỉ cần nhấn nút “Extended thinking” là đã có thể mở khóa sức mạnh lý luận nâng cao mà không tốn phí. Với mức chi phí vận hành thấp, tốc độ phản hồi nhanh, o4-mini cực kỳ phù hợp cho những ai cần trợ lý STEM tầm trung, giải toán, viết code, kiểm tra công thức mà không cần đến o3 “full”.

Điểm cần nhớ: vì thiết kế tối ưu, o4-mini phù hợp cho các câu hỏi ngắn hoặc từng bước hơn là chuỗi suy luận siêu dài. Nhưng so với GPT-4o, o4-mini vẫn chiếm ưu thế rõ rệt khi xử lý các vấn đề phức tạp hơn yêu cầu tư duy logic.

Tóm lại, nếu o3 dành cho các chuyên gia lý luận cấp cao, thì o4-mini là lựa chọn “vừa túi tiền”, đủ mạnh để giải bài toán khó mà vẫn nhanh gọn, đặc biệt hữu ích cho người dùng ChatGPT Free.

5. Mô hình ChatGPT 4.1

Trong khi o-series tập trung lý luận và GPT-4.5 thiên về sáng tạo, thì GPT-4.1 là “chuyên gia code” mà OpenAI phát triển riêng cho các lập trình viên muốn hiệu suất nhanh, giá rẻ mà vẫn xử lý được các project lớn.

Ban đầu, GPT-4.1 chỉ xuất hiện dưới dạng API riêng cho dev, nhưng nay đã có mặt trong ChatGPT cho người dùng trả phí. Mô hình này không lý luận vòng vo mà tối ưu cho mã hóa tốc độ cao, với cửa sổ ngữ cảnh siêu lớn (tới 1 triệu token). Nhờ vậy, bạn có thể tải lên file code dài, debug, chỉnh sửa module mà không lo “đứt mạch” như các mô hình nhỏ.

GPT-4.1 cũng được cập nhật kiến thức lập trình mới, hỗ trợ nhiều framework, thư viện hiện đại. Ngoài bản đầy đủ, OpenAI còn có GPT-4.1 mini/nano để các nhóm dev nhỏ tiết kiệm chi phí mà vẫn đạt hiệu quả.

Điểm mạnh: Viết code, gỡ lỗi, tái cấu trúc, phân tích logic phức tạp, tất cả đều nhanh gọn, rẻ hơn so với việc dùng o3 hay o4-mini chỉ để code. Tuy nhiên, bạn cần tài khoản ChatGPT Plus hoặc Pro mới truy cập được GPT-4.1.

Tóm lại, nếu bạn là dev, GPT-4.1 chính là “trợ lý lập trình” lý tưởng: mạnh về code, tiết kiệm chi phí, hỗ trợ project dài, phù hợp cho team công ty lẫn freelance.

6. Mô hình ChatGPT o1 pro

Trước khi có o3 và o4-mini, o1 pro từng là lựa chọn hàng đầu cho những người cần AI lý luận sâu, đặc biệt trong các bài toán toán học, lập trình và nghiên cứu khoa học. Đây là mô hình agentic reasoning thế hệ đầu tiên, nổi bật ở khả năng “ngồi nghĩ lâu” nghĩa là nó sẵn sàng dành nhiều thời gian tính toán hơn để phân tích kỹ, thay vì trả lời nhanh như các mô hình hội thoại.

Nhờ vậy, o1 pro được các chuyên gia, nghiên cứu sinh, kỹ sư tin dùng cho các câu hỏi logic dài, phân tích công thức phức tạp hoặc debug những đoạn mã khó. Nhược điểm duy nhất: chi phí vận hành cao, chỉ khả dụng trong gói ChatGPT Pro, giá lên tới 200 USD/tháng.

Ngày nay, với sự ra đời của o3 (mạnh hơn) và o4-mini (nhanh, nhẹ hơn), o1 pro dần ít phổ biến hơn. Tuy nhiên, OpenAI vẫn duy trì nó như một “chế độ lý luận sâu” ổn định cho ai cần. Sắp tới, o3 pro sẽ thay thế o1 pro, hứa hẹn kết hợp khả năng suy luận lâu với tốc độ và công cụ mạnh hơn.

Tóm lại, o1 pro vẫn xứng đáng nếu bạn thật sự cần AI phân tích vấn đề khó, suy luận dài hơi, chấp nhận chờ lâu và chi phí cao còn nếu không, o3 hoặc o4-mini đã đủ mạnh cho hầu hết nhu cầu lý luận thực tế.

7. Mô hình Codex-1

Ngoài các “ông lớn” về hội thoại và lý luận, OpenAI còn có Codex-1 - “trợ lý dev” xịn sò dành riêng cho dân lập trình. Codex-1 được phát triển từ o3, nhưng được tinh chỉnh để tập trung hoàn toàn cho các tác vụ phần mềm: viết code, thêm tính năng, chạy test, tạo pull request, tự động hoá workflow.

Codex-1 không chỉ sinh code đơn lẻ, mà còn có thể hiểu logic project, phát hiện lỗi tiềm ẩn, đề xuất tối ưu, gợi ý refactor nhờ được huấn luyện bằng học tăng cường (RL) với khối dữ liệu coding thực tế cực lớn.

Điểm đặc biệt là Codex-1 chưa xuất hiện trực tiếp trong cửa sổ chat chính, mà hoạt động qua thanh bên ChatGPT hoặc các tác nhân AI kỹ thuật chuyên dụng, bạn cần gói Plus hoặc Pro mới có quyền truy cập.

Nếu GPT-4.1 mạnh về mã hóa nhanh, Codex-1 mạnh hơn ở khả năng “làm việc nhóm” với dev: hiểu ý đồ, chạy test, theo dõi logic, đề xuất quy trình CI/CD. Đây là công cụ lý tưởng cho team phát triển phần mềm, startup, freelancer cần AI trợ giúp thật sự “sát cánh”.

Tóm lại, Codex-1 giống như “dev phụ tá” thông minh: viết code, kiểm tra, chỉnh sửa, chạy thử tất cả tự động giúp tiết kiệm hàng giờ gõ bàn phím. Chỉ cần bạn sẵn sàng mở ví trả phí, bạn sẽ mở khóa được một AI coding chuyên sâu hơn cả GPT-4.1.

Hy vọng bài viết này đã giúp bạn có cái nhìn toàn diện về tất cả các mô hình ChatGPT và cách sử dụng chúng hiệu quả nhất. Dù lựa chọn mô hình nào, điều quan trọng nhất vẫn là: Hiểu rõ mục đích của mình, từ đó kích hoạt đúng “bộ não AI” phù hợp nhất. Chúc bạn khai thác tối đa sức mạnh ChatGPT, biến nó thành trợ lý AI thông minh, mạnh mẽ và xứng đáng với từng đồng đầu tư!

 Mua Tài Khoản ChatGPT Plus (GPT-4) Giá Rẻ