OpenAI đối diện sức ép lớn khi ChatGPT mất đi yếu tố được yêu thích

Thế giới công nghệ đang xôn xao trước thông báo mới nhất từ OpenAI. Theo TechRadar, OpenAI vừa công bố sẽ chính thức khai tử giọng nói Standard (Tiêu chuẩn) quen thuộc của ChatGPT vào ngày 9.9 tới, thay thế hoàn toàn bằng phiên bản Advanced (Nâng cao) duy nhất. Đây là giọng đọc đã đồng hành cùng hàng triệu người dùng từ năm 2023, trở thành một phần không thể thiếu trong trải nghiệm trò chuyện với AI.

Ngay sau khi thông tin được lan truyền, một làn sóng phản đối dữ dội đã nổ ra từ cộng đồng người dùng trên toàn cầu. Nhiều người bày tỏ sự tiếc nuối và tức giận khi giọng Standard vốn mang lại cảm giác điềm tĩnh, vững chãi và an toàn sắp bị “im lặng” vĩnh viễn. Những tranh luận gay gắt nổ ra trên các diễn đàn của OpenAI, Reddit, X (Twitter) và hàng loạt mạng xã hội, cho thấy mức độ gắn bó cảm xúc mà người dùng đã dành cho giọng đọc này.

Một số người dùng cho rằng, thay đổi này là một bước lùi hơn là một nâng cấp. Họ lập luận rằng giọng Advanced tuy hiện đại hơn về mặt công nghệ, có tốc độ phản hồi nhanh hơn và mang chất hội thoại nhiều hơn, nhưng lại thiếu đi sự ấm áp và tự nhiên vốn có ở giọng Standard. Điều này đặt ra câu hỏi lớn: liệu OpenAI có thực sự thấu hiểu điều mà người dùng yêu thích và mong muốn từ ChatGPT, hay đang chạy theo một xu hướng công nghệ mà bỏ quên yếu tố trải nghiệm cảm xúc?

1. Giọng nói mới của ChatGPT bị chê

Để hiểu rõ hơn làn sóng phản đối, cần nhắc lại vì sao giọng Standard đã trở thành một phần không thể thiếu trong hành trình của ChatGPT. Khi tính năng thoại được giới thiệu vào năm 2023, giọng Standard ngay lập tức ghi dấu nhờ sự dễ chịu và trung tính. Nó không cố gắng gây ấn tượng bằng cách “diễn” quá mức, cũng không biến cuộc trò chuyện thành một màn biểu diễn. Thay vào đó, Standard đơn giản, rõ ràng và trung thực.

Âm điệu của nó được mô tả là điềm tĩnh và vững chãi, mang đến sự an tâm cho người nghe. Đặc biệt, trong thời đại mà công nghệ AI đang ngày càng “nhân cách hóa”, người dùng dường như mong đợi nhiều hơn là chỉ một cỗ máy trả lời thông tin. Họ tìm kiếm một sự kết nối cảm xúc, một giọng nói có thể đồng hành trong nhiều tình huống: từ việc đọc sách, học ngoại ngữ, trò chuyện tâm sự cho đến những buổi học trực tuyến. Giọng Standard đã làm được điều đó một cách xuất sắc.

Chính vì vậy, khi OpenAI tuyên bố loại bỏ nó, phản ứng gay gắt từ người dùng là điều dễ hiểu. Nhiều người so sánh giọng mới Advanced với một phát thanh viên đọc tin quá nhanh, như thể chỉ muốn hoàn tất phần nói của mình mà không quan tâm tới trải nghiệm của người nghe. Trên Reddit, hàng loạt bài viết chê bai giọng mới xuất hiện. Một người dùng bình luận: “Giọng Standard mang lại sự ấm áp, chiều sâu và sự kết nối tự nhiên mà giọng nâng cao đơn giản là không thể sánh được. Giọng mới nghe rất máy móc và xa cách.”

Một người khác cũng đồng tình, cho rằng giọng Advanced nói quá nhanh, thiếu cảm xúc, “như thể đang cố gắng nói cho nhanh qua một phản hồi tầm thường”. Một số người còn bày tỏ lo ngại rằng giọng mới có thể gây khó chịu khi nghe lâu, đặc biệt trong các ngữ cảnh cần sự nhẹ nhàng như nghe sách nói hoặc hỗ trợ người học ngôn ngữ.

2. Sự khác biệt kỹ thuật giữa hai phiên bản

Sự khó chịu của người dùng không chỉ đơn thuần xuất phát từ cảm tính mà còn liên quan tới sự khác biệt rõ rệt về mặt kỹ thuật giữa giọng Standard và Advanced. Với giọng Standard, hệ thống chỉ đơn giản đọc nguyên văn nội dung văn bản mà AI vừa tạo ra. Điều này có nghĩa là người dùng nghe được chính xác những gì mà ChatGPT viết ra, không bị tóm tắt hay diễn giải lại. Đây là một đường truyền trực tiếp và chính xác, đảm bảo nội dung không bị biến dạng.

Trong khi đó, giọng Advanced hoạt động theo một cơ chế phức tạp hơn. Thay vì đọc lại y nguyên, hệ thống sẽ xử lý lại nội dung, diễn giải hoặc tóm tắt để mang lại phong cách hội thoại. Về lý thuyết, đây là một nâng cấp giúp giọng đọc tự nhiên hơn, giống như con người đang trò chuyện thực sự. Nhưng trên thực tế, nhiều người dùng phát hiện ra rằng cách tiếp cận này khiến thông tin trở nên thiếu chi tiết, thậm chí đôi khi làm sai lệch ý gốc.

Một số người phàn nàn rằng trong các câu trả lời dài hoặc chứa nhiều dữ liệu, giọng Advanced thường lược bỏ những phần mà nó cho là không cần thiết. Kết quả là người nghe không còn nhận đủ thông tin như khi đọc văn bản. Một người dùng Reddit đã phân tích: “Nó bỏ qua những chi tiết nhỏ và khiến toàn bộ cuộc trò chuyện trở nên thiếu kết nối.” Đặc biệt, đối với những ai sử dụng ChatGPT để học tập hoặc nghiên cứu, việc mất đi các chi tiết này là một bất lợi lớn.

Bên cạnh đó, tốc độ nói nhanh hơn của giọng Advanced cũng gây tranh cãi. Một số người thích sự nhanh gọn, nhưng nhiều người khác cảm thấy khó theo kịp, đặc biệt với các chủ đề phức tạp. Họ so sánh trải nghiệm này giống như nghe một podcast bị bật chế độ 1.5x có thể tiết kiệm thời gian, nhưng lại khiến não bộ phải làm việc nhiều hơn để xử lý thông tin.

3. Công ty công nghệ thay đổi mà quên lắng nghe người dùng

Câu chuyện với ChatGPT không phải là trường hợp cá biệt. Trong lịch sử ngành công nghệ, nhiều “gã khổng lồ” từng vấp phải làn sóng phản đối dữ dội khi tung ra những thay đổi mà không cân nhắc đầy đủ nhu cầu và thói quen của người dùng. Microsoft là ví dụ điển hình: sự thay đổi đột ngột của Windows 8 khi loại bỏ nút Start quen thuộc khiến hàng triệu người cảm thấy bối rối, dẫn đến nhiều chỉ trích và buộc hãng phải đưa nút này trở lại trong phiên bản tiếp theo. Apple cũng từng gây tranh cãi khi quyết định loại bỏ cổng tai nghe 3.5mm trên iPhone, khiến nhiều người bất tiện vì phải mua thêm phụ kiện. Facebook và Instagram nhiều lần bị cộng đồng phản ứng gay gắt vì các thay đổi thuật toán hiển thị nội dung hay bố cục giao diện, làm gián đoạn trải nghiệm quen thuộc.

Điểm chung trong các tình huống này là khoảng cách giữa mục tiêu đổi mới của công ty và mong muốn thực sự của người dùng. Các hãng thường muốn tiên phong, tạo sự khác biệt và thể hiện khả năng dẫn đầu công nghệ. Tuy nhiên, nếu không có lộ trình hợp lý và không lắng nghe phản hồi từ cộng đồng, những cải tiến này có thể phản tác dụng.

OpenAI đang đối diện với một bài học tương tự. Việc giới thiệu giọng Advanced trong ChatGPT là một bước tiến công nghệ ấn tượng, với tốc độ phản hồi nhanh hơn và phong cách tự nhiên hơn về mặt kỹ thuật. Nhưng việc loại bỏ hoàn toàn giọng Standard vốn đã trở thành một phần cảm xúc quen thuộc của hàng triệu người lại khiến nhiều người hụt hẫng. Các chuyên gia UX từ lâu đã nhấn mạnh rằng công nghệ thành công không chỉ dựa vào khả năng “làm được gì” mà quan trọng hơn là “mang lại cảm giác gì”. Trải nghiệm người dùng là sự kết hợp của hiệu quả và cảm xúc; nếu bỏ qua yếu tố cảm xúc, sản phẩm khó có thể duy trì sự gắn bó lâu dài.

4. Hy vọng nào cho người dùng yêu thích giọng Standard?

Câu hỏi đặt ra lúc này: Liệu OpenAI có sẵn sàng thay đổi quyết định nếu áp lực từ cộng đồng đủ lớn? Lịch sử cho thấy điều này hoàn toàn có thể xảy ra. Khi GPT-5 được tung ra, OpenAI từng tạm ngừng và sau đó cho phép người dùng tiếp tục sử dụng song song mô hình GPT-4o theo yêu cầu của đông đảo cộng đồng. Điều này chứng tỏ công ty vẫn lắng nghe ý kiến người dùng khi phản hồi đạt đến mức độ đáng kể.

Hiện tại, nhiều chiến dịch trên Reddit, X (Twitter) và các diễn đàn công nghệ đang kêu gọi OpenAI giữ lại giọng Standard, ít nhất là dưới dạng một tùy chọn song song với giọng Advanced. Rất nhiều người dùng cho rằng giải pháp hợp lý nhất là để khách hàng có quyền tự lựa chọn giọng nói mà họ thấy phù hợp. Mô hình này vốn đã được nhiều nền tảng áp dụng, chẳng hạn Google Assistant và Amazon Alexa cho phép chọn nhiều phong cách giọng đọc với tốc độ, ngữ điệu khác nhau, thậm chí tùy chỉnh theo vùng miền và ngôn ngữ.

Nếu OpenAI áp dụng hướng đi tương tự, công ty sẽ không chỉ giữ được lòng tin từ cộng đồng mà còn chứng minh rằng mình thực sự coi trọng trải nghiệm khách hàng thay vì chỉ chạy theo cải tiến kỹ thuật. Đây cũng sẽ là một minh chứng mạnh mẽ rằng công nghệ hiện đại phải phục vụ cảm xúc và nhu cầu thực tế của người dùng. Quan trọng hơn, động thái này có thể giúp ChatGPT duy trì lợi thế cạnh tranh và vị thế dẫn đầu trong cuộc đua AI, vốn ngày càng khốc liệt khi các đối thủ liên tục tung ra sản phẩm mới.

5. Kết luận

Việc OpenAI khai tử giọng Standard và thay thế bằng Advanced đã tạo nên một cuộc tranh luận sâu rộng không chỉ về một tính năng cụ thể mà còn về triết lý phát triển sản phẩm. Công nghệ AI ngày càng thông minh, nhưng mục tiêu cuối cùng vẫn phải là phục vụ con người. Một giọng nói có thể chứa đựng nhiều hơn những từ ngữ, nó mang theo cảm xúc, sự đồng cảm và kết nối những điều không thể đo đếm bằng thông số kỹ thuật.

Nếu OpenAI thực sự lắng nghe phản hồi từ cộng đồng, giọng Standard hoàn toàn có thể có một “màn tái xuất” trong tương lai. Và câu chuyện này sẽ là minh chứng cho thấy, trong kỷ nguyên AI, yếu tố nhân văn vẫn là chìa khóa để công nghệ trở nên ý nghĩa. Sự phát triển bền vững của bất kỳ sản phẩm nào cũng cần dựa trên nền tảng: đổi mới nhưng không đánh mất những gì người dùng yêu mến.