Những Tên Tuổi Gây Bão AI Nửa Đầu 2025: Ai Thật Sự Dẫn Đầu?

Nửa đầu năm 2025 đã chứng kiến một loạt những chuyển động đầy sôi động của ngành trí tuệ nhân tạo (AI) toàn cầu. Những tên tuổi lớn lần lượt tung ra các mô hình mới như Gemini 2.5 Pro của Google, Llama 4 của Meta hay GPT-4.1 của OpenAI. Nhưng vượt lên trên tất cả, cái tên DeepSeek R1 của Trung Quốc đã trở thành tâm điểm gây chấn động toàn ngành. Đằng sau những sản phẩm này là những toan tính chiến lược, các khoản đầu tư kỷ lục và cả những câu chuyện chưa từng có tiền lệ.

1. Siêu dự án AI 500 tỷ USD của Mỹ

Ngay từ tháng 1/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã khiến thế giới công nghệ phải chú ý khi công bố dự án Stargate – một kế hoạch xây dựng cơ sở hạ tầng AI khổng lồ, được coi là cú hích nhằm duy trì vị thế dẫn đầu của Mỹ trong cuộc đua AI toàn cầu. Dự án này do OpenAI, tập đoàn công nghệ Oracle của Mỹ và SoftBank của Nhật Bản cùng nhau khởi xướng.

Ban đầu, khoản đầu tư cam kết cho Stargate là 100 tỷ USD, một con số vốn đã đủ để tạo ra những trung tâm dữ liệu quy mô khổng lồ, vận hành hàng triệu con chip GPU tiên tiến nhất thế giới. Thế nhưng chỉ sau vài tuần, con số này đã được công bố nâng lên thành 500 tỷ USD trong vòng 4 năm, một con số vượt xa nhiều ngân sách quốc phòng của các quốc gia trung bình.

Mục tiêu của Stargate không chỉ đơn thuần là mở rộng năng lực tính toán. Dự án được thiết kế để xây dựng các siêu trung tâm dữ liệu tập trung chủ yếu tại Texas, nơi khí hậu, quỹ đất và chính sách thuế thuận lợi. Những trung tâm này sẽ là “bộ não” cho thế hệ AI mới, cung cấp năng lực xử lý cho các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), đào tạo siêu trí tuệ nhân tạo (AGI), và đồng thời cung cấp hạ tầng điện toán đám mây cho vô số công ty khởi nghiệp và tập đoàn công nghệ Mỹ.

Tuy nhiên, không phải ai cũng tin tưởng vào tính khả thi của dự án đầy tham vọng này. Elon Musk, một trong những doanh nhân có ảnh hưởng nhất thế giới và cũng là người có tiếng nói mạnh mẽ trong lĩnh vực AI, đã không ngần ngại bày tỏ hoài nghi. Trên nền tảng X, Musk cho rằng số vốn SoftBank thực tế cam kết chỉ “dưới 10 tỷ USD”, một con số quá nhỏ so với tuyên bố rót hàng trăm tỷ USD.

Ngày 23/1, khi các phóng viên đặt câu hỏi tại Nhà Trắng về phát biểu của Musk, Tổng thống Trump đã bác bỏ lo ngại này. Ông khẳng định: “Không phải vậy. Ông ấy (Musk) ghét một trong những người trong thỏa thuận này. Những người còn lại đều rất, rất thông minh.” Phát biểu này như một cách trấn an các nhà đầu tư và cộng đồng công nghệ, nhưng cũng đồng thời hé lộ những mâu thuẫn ngầm trong giới công nghệ Mỹ, nơi mà tham vọng AI đang đẩy các tỷ phú công nghệ vào những cuộc đua ngầm chưa có hồi kết.

Mua Phần Mềm Bản Quyền Chính Hãng Giá Rẻ

2. DeepSeek R1 gây chấn động ngành AI

Nếu Stargate của Mỹ đại diện cho thế lực tài chính và sức mạnh hạ tầng thì Trung Quốc lại cho thấy một cách tiếp cận hoàn toàn khác với cái tên DeepSeek R1.

Ngày 20/1, công ty DeepSeek công bố R1, một mô hình lý luận mở mã nguồn, được quảng bá là có năng lực suy luận vượt trội so với các mô hình LLM đương thời. Điều đáng chú ý là chi phí công bố chỉ 6 triệu USD – một con số nhỏ đến mức khó tin nếu đặt cạnh các dự án như Stargate.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia đã ngay lập tức nghi ngờ tính minh bạch của con số này. Một số phân tích cho thấy, chi phí phần cứng thực tế để đào tạo một mô hình như R1 có thể vượt quá 500 triệu USD, nhất là khi DeepSeek phải thuê các bộ xử lý đồ họa GPU H800 – dòng chip bị đánh giá là “kém tiên tiến” so với các chip A100 hay H100 vốn bị Mỹ hạn chế xuất khẩu sang Trung Quốc. Việc DeepSeek có thể cho ra đời một mô hình lý luận mạnh mẽ như R1 với điều kiện phần cứng hạn chế đã thực sự gây sốc cho cộng đồng AI toàn cầu.

Sự xuất hiện của R1 không chỉ mang tính kỹ thuật thuần túy, mà còn có yếu tố chính trị. Ngay sau khi DeepSeek công bố mô hình, Tổng thống Trump đã nhấn mạnh đây là “lời cảnh tỉnh” cho các công ty công nghệ Mỹ. Việc một công ty Trung Quốc có thể phát triển công nghệ AI tiên tiến bất chấp các lệnh cấm xuất khẩu GPU đang đặt ra thách thức lớn cho Mỹ, đồng thời báo hiệu “cuộc đua AI” sẽ không chỉ là cạnh tranh về tiền bạc mà còn là cuộc chiến về khả năng sáng tạo và tối ưu tài nguyên.

DeepSeek cũng khiến cả thế giới chú ý khi công bố mã nguồn mở 100%. Đây là động thái được đánh giá là khôn ngoan, vừa thể hiện tham vọng dẫn dắt công nghệ, vừa tạo ra cộng đồng phát triển rộng lớn để mô hình nhanh chóng được cải tiến và áp dụng vào thực tế.

3. Chế độ AI của Google đánh dấu kỷ nguyên tìm kiếm mới

Song song với những cuộc đua mô hình nền tảng, một thay đổi mang tính cách mạng khác cũng diễn ra – lần này đến từ Google, gã khổng lồ đã thống trị thị trường tìm kiếm trực tuyến suốt hơn 2 thập kỷ qua.

Trong nhiều năm qua, Google đã thử nghiệm AI để cải thiện chất lượng tìm kiếm. Tuy nhiên, tại sự kiện Google I/O diễn ra vào ngày 20-21/5 ở California, hãng này chính thức ra mắt Chế độ AI (AI Mode).

Khác với giao diện danh sách liên kết màu xanh quen thuộc, Google giờ đây cung cấp các câu trả lời tổng hợp, tóm tắt do AI tạo ra ngay đầu trang kết quả. Người dùng không còn phải tự bấm vào từng link để tìm thông tin, mà chỉ cần đặt câu hỏi và nhận câu trả lời gần như tức thì, đôi khi chi tiết hơn cả việc lướt hàng chục trang web.

Động thái này của Google không chỉ là câu chuyện công nghệ, mà còn là vấn đề sinh tồn. Trong vài năm trở lại đây, khi ChatGPT, Perplexity hay các chatbot AI khác trở thành lựa chọn thay thế để tìm kiếm nhanh hơn, Google buộc phải chuyển mình. Chế độ AI hứa hẹn mang lại cho Google một “vũ khí” mới để giữ chân hàng tỷ người dùng, đồng thời mở ra không gian cạnh tranh trực tiếp với các mô hình ngôn ngữ lớn vốn đang đe dọa doanh thu quảng cáo từ công cụ tìm kiếm truyền thống.

Nhiều chuyên gia cho rằng, bước ngoặt này sẽ làm thay đổi cơ bản hành vi tìm kiếm thông tin trên Internet, kéo theo vô số hệ lụy cho ngành SEO, báo chí online và thương mại điện tử. Khi AI “gói” câu trả lời vào một đoạn văn duy nhất, vai trò của các website và doanh nghiệp phụ thuộc vào lượng truy cập từ Google sẽ phải tìm hướng thích ứng mới để tồn tại.

4. Sam Altman và Jony Ive phát triển “bạn đồng hành AI”

Trong khi Google đang bận chuyển đổi tìm kiếm, Sam Altman – CEO của OpenAI lại nhìn về tương lai xa hơn: một thế giới mà AI không còn bó buộc trên màn hình máy tính hay điện thoại. Cùng với Jony Ive, huyền thoại thiết kế đứng sau iPhone và MacBook, Altman đang ấp ủ một dự án được đánh giá là tham vọng nhất trong lĩnh vực AI phần cứng.

Tháng 5/2025, OpenAI thông báo chính thức mua lại startup IO, một công ty do Ive đồng sáng lập, với mục tiêu phát triển một thiết bị AI hoàn toàn mới. Ý tưởng được hé lộ: thiết bị này sẽ “vượt khỏi màn hình”, tồn tại như một “bạn đồng hành AI”, có khả năng nhận thức môi trường và cuộc sống của người dùng.

Theo bản ghi âm nội bộ mà Wall Street Journal thu thập được, thiết bị này sẽ được thiết kế nhỏ gọn, không gây chú ý, có thể đặt trên bàn làm việc hay thậm chí mang theo trong túi áo. Nó sẽ quan sát, lắng nghe, học hỏi thói quen của người dùng, từ đó đưa ra các gợi ý và hỗ trợ thực tế giống một “trợ lý ảo” thực sự chứ không chỉ là một chatbot trên màn hình.

Dù chi tiết vẫn chưa được công bố đầy đủ, nhưng viễn cảnh này đang vẽ ra một thế giới nơi AI trở thành “bạn đồng hành” đúng nghĩa, di chuyển cùng con người, hiểu con người, và hỗ trợ mọi lúc mọi nơi. Nếu thành công, đây có thể là bước nhảy vọt tiếp theo, định nghĩa lại mối quan hệ giữa con người và công nghệ.

5. Meta tích cực lôi kéo nhân tài AI

Trong bức tranh AI 2025, không thể không nhắc đến Meta – tập đoàn từng làm mưa làm gió với mạng xã hội Facebook và giờ đây đang tìm mọi cách để trở lại cuộc đua AI. CEO Mark Zuckerberg đã bày tỏ rõ tham vọng không để OpenAI hay Google “qua mặt”, đặc biệt trong lĩnh vực AGI (Artificial General Intelligence) – trí tuệ nhân tạo tổng quát.

Theo CNBC, Meta đang thành lập một bộ phận phát triển AGI mới với quy mô 50 chuyên gia, được tuyển chọn gắt gao. Đáng chú ý, Meta không ngần ngại dùng “vũ khí” tiền thưởng để thu hút những bộ óc AI giỏi nhất. Thông tin lan truyền cho thấy một số nhân viên OpenAI nhận được lời mời với mức thưởng ký hợp đồng lên tới 100 triệu USD – mức mà chỉ vài năm trước còn được coi là viển vông.

Dù Andrew Bosworth, Giám đốc công nghệ Meta, đã lên tiếng phủ nhận mức thưởng này dành cho số đông, nhưng việc các vị trí lãnh đạo “cấp rất cao” sẵn sàng nhận đã phần nào phản ánh cuộc chiến nhân tài AI khốc liệt như thế nào.

Không dừng lại ở đó, Meta cũng đang mở rộng ảnh hưởng bằng các thương vụ đầu tư chiến lược. Hồi đầu tháng 6, hãng này rót 14 tỷ USD để mua 49% cổ phần tại Scale AI – một trong những startup được đánh giá có dữ liệu huấn luyện AI tốt nhất. Thương vụ này giúp Meta không chỉ có thêm dữ liệu mà còn trực tiếp chiêu mộ Alexandr Wang, nhà sáng lập Scale AI, cùng một nhóm kỹ sư hàng đầu gia nhập đội phát triển AGI của công ty.

Nhìn lại nửa đầu 2025, có thể thấy cuộc đua AI toàn cầu đã vượt xa khuôn khổ của những mô hình chatbot hay các trợ lý ảo đơn lẻ. Đây là cuộc đua tam trụ: hạ tầng tính toán khổng lồ (Mỹ và Stargate), sự đột phá kỹ thuật và mã nguồn mở (DeepSeek R1) và cuộc chiến giành nhân tài (Meta).

Google với Chế độ AI đang định hình lại cách chúng ta tìm kiếm và khai thác tri thức. OpenAI với Sam Altman và Jony Ive đang mở ra hướng đi phần cứng – AI không còn chỉ là phần mềm mà sẽ len lỏi vào đời sống như một “người bạn vô hình”. Còn DeepSeek cho thế giới thấy: với cách tiếp cận tối ưu, ngay cả khi thiếu tài nguyên phần cứng, vẫn có thể tạo ra sản phẩm AI cạnh tranh toàn cầu.

Trên bàn cờ này, quốc gia nào kiểm soát được các trung tâm dữ liệu, chiếm lĩnh nhân tài và phát triển công nghệ lõi sẽ nắm trong tay lợi thế khổng lồ không chỉ về kinh tế mà còn về quyền lực địa chính trị trong thế kỷ 21. Và điều chắc chắn duy nhất là cuộc đua này vẫn chưa có hồi kết.

Mua Phần Mềm Bản Quyền Chính Hãng Giá Rẻ