Apple Bất Ngờ “Hồi Sinh” SpO₂ Trên Apple Watch Với iOS 18.6.1

Không lâu sau khi phát hành iOS 18.6 và watchOS 11.6, Apple tiếp tục gây bất ngờ khi công bố bản cập nhật iOS 18.6.1 và watchOS 11.6.1. Đây không chỉ đơn thuần là một bản vá bảo mật hoặc sửa lỗi nhỏ mà là cột mốc quan trọng đánh dấu sự trở lại của một tính năng sức khỏe vốn được cộng đồng người dùng Apple Watch chờ đợi bấy lâu: chức năng đo nồng độ oxy trong máu (SpO₂). Đặc biệt, điều này xảy ra trong bối cảnh tính năng này đã bị vô hiệu hóa tại thị trường Mỹ trong nhiều tháng qua do những tranh chấp pháp lý kéo dài giữa Apple và công ty công nghệ y tế Masimo.

Việc Apple đưa SpO₂ quay lại không chỉ đơn thuần là một quyết định mang tính kỹ thuật mà còn phản ánh chiến lược công nghệ. Đây cũng là bước mở màn cho một loạt tính năng sức khỏe tiên tiến dự kiến xuất hiện trong các sản phẩm mới, bao gồm cả Apple Watch Series 11 sắp ra mắt.

1. Nguyên nhân khiến tính năng SpO₂ bị vô hiệu hóa

Để hiểu rõ tầm quan trọng của iOS 18.6.1 và watchOS 11.6.1, cần nhìn lại một trong những vụ kiện công nghệ nổi bật nhất trong lĩnh vực thiết bị đeo thông minh thời gian qua. Cuộc chiến pháp lý giữa Apple và Masimo, một công ty chuyên sản xuất thiết bị đo nồng độ oxy và các thiết bị y tế đã nổ ra từ năm 2020. Masimo cáo buộc Apple vi phạm bằng sáng chế liên quan đến công nghệ đo SpO₂ mà công ty này đã phát triển từ lâu.

Vụ kiện lên đến đỉnh điểm vào cuối năm 2023, khi Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ (ITC) ra phán quyết yêu cầu Apple ngừng nhập khẩu và bán một số mẫu Apple Watch, trong đó có Series 9 và Watch Ultra 2, tại thị trường Mỹ. Hậu quả là Apple buộc phải tạm ngừng kinh doanh hai dòng sản phẩm chủ lực này ngay trước dịp Giáng sinh.

Mặc dù Apple đã kháng cáo và thành công trong việc đưa sản phẩm trở lại thị trường vào đầu năm 2024, hãng vẫn buộc phải vô hiệu hóa tính năng đo SpO₂ trên các mẫu đồng hồ bán tại Mỹ để tuân thủ yêu cầu pháp lý. Điều này không chỉ khiến người dùng mới bị hạn chế trải nghiệm mà còn gây phiền toái cho những khách hàng hiện tại khi đem đồng hồ đi sửa chữa, bởi thiết bị sau khi bảo hành hoặc thay mới sẽ mất khả năng đo oxy trong máu.

Với bối cảnh đó, việc iOS 18.6.1 và watchOS 11.6.1 khôi phục tính năng SpO₂ được xem là một tin vui, không chỉ cho người dùng Apple Watch tại Mỹ mà còn là một dấu hiệu cho thấy Apple đang dần tháo gỡ những rào cản pháp lý để mang lại trải nghiệm trọn vẹn hơn.

2. iOS 18.6.1: tính năng sức khỏe

Việc Apple phát hành iOS 18.6.1 và watchOS 11.6.1 không chỉ đơn thuần là một bản cập nhật bảo trì hoặc sửa lỗi mà thực sự là một dấu mốc quan trọng trong lộ trình phát triển mảng sức khỏe số của hãng. Trong thông cáo báo chí đi kèm, Apple khẳng định người dùng có thể truy cập vào “các tính năng đo nồng độ oxy trong máu được thiết kế lại” ngay sau khi nâng cấp iPhone lên iOS 18.6.1 và Apple Watch lên watchOS 11.6.1. Đây không phải là việc bật lại một tính năng từng tồn tại mà là sự tái cấu trúc toàn bộ quy trình đo, xử lý và hiển thị dữ liệu sức khỏe.

Điểm khác biệt then chốt nằm ở kiến trúc xử lý dữ liệu mới: Apple Watch sẽ đảm nhận nhiệm vụ thu thập dữ liệu SpO₂ thông qua các cảm biến quang học tích hợp nhưng quá trình tính toán, phân tích và chuẩn hóa dữ liệu sẽ được thực hiện trực tiếp trên iPhone. Cách tiếp cận này giúp giảm tải cho vi xử lý trên đồng hồ, từ đó kéo dài thời lượng pin, đồng thời khai thác tối đa sức mạnh phần cứng và khả năng học máy (machine learning) của iPhone để tăng độ chính xác, giảm sai số và cải thiện khả năng phân tích dữ liệu y tế.

Ngoài ra, kết quả đo SpO₂ sẽ được đồng bộ và hiển thị trong mục “Hô hấp” (Respiratory) của ứng dụng Sức khỏe (Health app). Người dùng có thể theo dõi sự biến động của chỉ số này theo thời gian, kết hợp cùng các thông số khác như nhịp tim, mức độ vận động, thời lượng ngủ để có một bức tranh tổng quan hơn về tình trạng sức khỏe của mình.

Không thể bỏ qua yếu tố pháp lý trong lần trở lại này. Việc Apple thiết kế lại quy trình đo và xử lý SpO₂ dường như cũng nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn pháp lý tại Mỹ, đặc biệt sau tranh chấp bản quyền công nghệ với Masimo. Bằng việc chuyển phần tính toán sang iPhone, Apple có thể đã tìm ra một giải pháp kỹ thuật vừa tuân thủ pháp luật, vừa giữ được trải nghiệm người dùng, qua đó củng cố vị thế pháp lý cho các sản phẩm sức khỏe trong tương lai.

3. Ý nghĩa việc khôi phục SpO₂ đối với người dùng Apple Watch

Đối với cộng đồng người dùng Apple Watch, đặc biệt là những người đã quen sử dụng đồng hồ như một thiết bị theo dõi sức khỏe chuyên sâu, việc mất đi tính năng đo nồng độ oxy trong máu trong thời gian vừa qua là một tổn thất không nhỏ. Chỉ số SpO₂ là một thông số sinh lý học then chốt, phản ánh mức độ bão hòa oxy trong máu, yếu tố trực tiếp liên quan đến khả năng hô hấp, chức năng tim mạch và nhiều tình trạng bệnh lý khác.

Ở mức cơ bản, SpO₂ giúp xác định cơ thể có nhận đủ oxy để duy trì hoạt động bình thường hay không. Nhưng ở mức nâng cao hơn, các biến động bất thường của chỉ số này có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm về các tình trạng nguy hiểm như suy hô hấp, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) hoặc chứng ngưng thở khi ngủ (sleep apnea). Trong bối cảnh y tế hiện đại, việc phát hiện sớm những vấn đề này có thể giúp người bệnh chủ động đi khám và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nghiêm trọng.

Khi tính năng này bị vô hiệu hóa, nhiều người, đặc biệt là các vận động viên chuyên nghiệp, người cao tuổi hoặc bệnh nhân có tiền sử bệnh hô hấp, đã phải tìm đến các thiết bị đo SpO₂ độc lập. Điều này không chỉ gây bất tiện do phải mang theo nhiều thiết bị mà còn làm mất tính liên tục của dữ liệu sức khỏe vốn được Apple Watch lưu trữ và phân tích đồng bộ.

Sự trở lại của SpO₂ không chỉ đơn thuần là “trả lại” một tính năng đã mất mà còn khẳng định lại vị thế của Apple Watch như một nền tảng theo dõi sức khỏe toàn diện. Khi kết hợp dữ liệu SpO₂ với các thông số khác như nhịp tim (Heart Rate), điện tâm đồ (ECG), VO₂ Max, dữ liệu vận động và giấc ngủ, người dùng có thể có được một bức tranh sức khỏe đa chiều, từ đó đưa ra các quyết định sống lành mạnh và khoa học hơn.

4. Hướng đi mới của Apple trong mảng sức khỏe số

Theo Bloomberg, Apple đang chuẩn bị ra mắt Apple Watch Series 11 với một tính năng sức khỏe mới: theo dõi huyết áp. Điểm đáng chú ý là công nghệ này được cho là sẽ hoạt động theo cơ chế tương tự như đo SpO₂, sử dụng cảm biến quang học để phân tích biến đổi trong mạch máu, từ đó suy ra chỉ số huyết áp mà không cần đến vòng bít bơm hơi như các máy đo truyền thống.

Điều này mở ra một tiềm năng lớn: thay vì chỉ cung cấp kết quả đo tức thời, Apple dường như muốn tập trung vào việc theo dõi xu hướng huyết áp của người dùng theo thời gian. Với dữ liệu đủ dài, đồng hồ có thể phát hiện các biến động bất thường và gửi cảnh báo sớm về nguy cơ tăng huyết áp, hạ huyết áp hoặc các vấn đề tim mạch tiềm ẩn. Đây là bước tiến quan trọng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe chủ động (preventive healthcare), nơi công nghệ không chỉ ghi nhận hiện trạng mà còn dự báo và phòng ngừa rủi ro.

Song song với huyết áp, Apple cũng được cho là đang nghiên cứu nâng cấp tính năng phát hiện ngưng thở khi ngủ (sleep apnea detection). Bằng cách kết hợp dữ liệu SpO₂, nhịp tim và chuyển động cơ thể, hệ thống có thể đưa ra một phân tích toàn diện hơn về chất lượng giấc ngủ và nguy cơ sức khỏe liên quan. Với những cải tiến này, Apple Watch không còn đơn thuần là một thiết bị công nghệ đeo tay mà đang dần trở thành một “trợ lý y tế cá nhân” luôn đồng hành cùng người dùng.

5. Vấn đề cấp phép và vai trò của FDA

Một yếu tố quan trọng cần nhắc đến là hầu hết các cảm biến sức khỏe trên Apple Watch, bao gồm SpO₂ và huyết áp trong tương lai, hiện chưa được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) phê duyệt như một thiết bị y tế chính thức. Điều này đồng nghĩa với việc dữ liệu thu được từ Apple Watch chỉ mang tính chất tham khảo và hỗ trợ, không thể thay thế cho các phương pháp chẩn đoán hoặc điều trị y tế.

Tuy nhiên, điều đó không làm giảm giá trị thực tế của các tính năng này. Nhiều người dùng vẫn coi Apple Watch như một công cụ quan sát sức khỏe hàng ngày, giúp họ nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường để kịp thời đến gặp bác sĩ. Việc Apple liên tục cải tiến các thuật toán và mở rộng tính năng sức khỏe cho thấy hãng đang từng bước tiến tới mục tiêu biến thiết bị đeo của mình thành một “trợ lý y tế cá nhân” đáng tin cậy.

iOS 18.6.1 và watchOS 11.6.1 không chỉ đơn giản là những bản cập nhật phần mềm thông thường. Chúng đánh dấu sự trở lại của một tính năng sức khỏe quan trọng, khép lại một chương đầy tranh cãi trong cuộc chiến pháp lý giữa Apple và Masimo, đồng thời mở ra cánh cửa cho những đổi mới tiếp theo trong lĩnh vực sức khỏe số.

Với chiến lược cải tiến công nghệ kết hợp xử lý dữ liệu trên iPhone và Apple Watch, Apple đang cho thấy họ không chỉ quan tâm đến việc khôi phục tính năng mà còn tận dụng cơ hội để nâng cấp trải nghiệm và chuẩn bị cho các tính năng sức khỏe tiên tiến hơn. Sự xuất hiện của SpO₂ trở lại trên Apple Watch tại Mỹ sẽ giúp hàng triệu người dùng có thêm một công cụ hữu ích để theo dõi sức khỏe hàng ngày, trong khi Apple tiếp tục hướng tới mục tiêu biến thiết bị đeo của mình thành một trung tâm quản lý sức khỏe cá nhân toàn diện.