Ngừng nói “Viết lại đi”! Đây là 10 lỗi phổ biến khi dùng ChatGPT mà ai cũng từng mắc

Việc dùng ChatGPT hiệu quả không chỉ là gõ vài từ rồi chờ kết quả. Nhiều người có thói quen lặp lại các yêu cầu chung chung như “Viết content đi”, “Viết hay hơn”, “Viết lại đi” mà không cung cấp đủ ngữ cảnh hay ràng buộc. Kết quả nhận được vì thế thường chung chung, thiếu chiều sâu, không phù hợp với mục tiêu công việc và tốn thời gian để chỉnh sửa lại. Trong bài viết này, dưới góc nhìn chuyên nghiệp và dựa trên các thực hành tốt trong sáng tạo nội dung và thiết kế, SaDesign sẽ hệ thống hoá 10 lỗi sai phổ biến khi dùng ChatGPT và đưa ra phương pháp khắc phục cụ thể, kèm theo mẫu prompt thực tế để bạn có thể copy paste và áp dụng ngay. Đọc xong bạn sẽ dùng AI nhanh gọn, hiệu quả và tạo ra sản phẩm chất lượng hơn.

1. Vì sao prompt tốt lại quyết định kết quả?

Trước khi đi vào từng lỗi cụ thể, cần hiểu một nguyên tắc đơn giản nhưng then chốt: ChatGPT là một công cụ phản chiếu yêu cầu. Nếu yêu cầu mơ hồ, đầu ra sẽ mơ hồ. Nếu bạn mô tả rõ ràng bối cảnh, đối tượng, mục tiêu và định dạng mong muốn, AI sẽ trả về nội dung có giá trị hơn nhiều. Thay vì tiếp tục yêu cầu “Viết lại đi”, bạn nên chịu chút thời gian để định hình điều mình cần: ai là người đọc, mục tiêu của văn bản, tone giọng, độ dài, điểm nhấn và những điều cấm kỵ. Những yếu tố này là “tài liệu hướng dẫn” để ChatGPT tạo ra sản phẩm hữu dụng ngay từ lần đầu.

Phần tiếp theo trình bày 10 lỗi sai thường gặp kèm cách khắc phục chi tiết. Mỗi mục gồm mô tả lỗi, tại sao nó tệ và một prompt mẫu đã được tối ưu để bạn dùng trực tiếp.

2. Tổng hợp 10 lỗi sai khi sử dụng chat GPT và cách khắc phục.

2.1. Lỗi: “Viết content đi.”

Nhiều người nghĩ đơn giản rằng nói “Viết content đi” là đủ, nhưng thực tế prompt này không cho AI biết nền tảng, đối tượng, mục tiêu hay định dạng. Kết quả thường rất chung chung, thiếu điểm nhấn, không tối ưu cho nền tảng đăng tải và đôi khi không đáp ứng mục tiêu chuyển đổi (như bán được hàng, thu lead hay tạo tương tác).

Cách khắc phục: cho thông tin cụ thể về nền tảng, sản phẩm, tệp khách hàng, giọng văn, độ dài và cấu trúc mong muốn. Nếu bạn cần content cho quảng cáo, hãy yêu cầu copy ngắn; nếu cho blog hãy đề xuất bố cục.

Mua Tài Khoản ChatGPT Plus (GPT-5) Giá Rẻ

Prompt mẫu (dùng ngay):
“Hãy viết một bài quảng cáo trên Facebook cho sản phẩm [tên sản phẩm], mô tả: [mô tả ngắn], dành cho đối tượng khách hàng [độ tuổi, nghề, nhu cầu]. Giọng văn thuyết phục nhưng gần gũi, độ dài 200 chữ. Bắt đầu bằng 1 câu mở gây chú ý, nêu 3 vấn đề mà [tệp khách hàng] thường gặp và mô tả sản phẩm là giải pháp. Kết thúc bằng CTA rõ ràng kêu gọi đặt hàng hoặc đăng ký.”

2.2. Lỗi: “Đặt câu hỏi phỏng vấn đi”

Yêu cầu này thiếu mục tiêu phỏng vấn, không cho biết vị trí, mức độ khó và tiêu chí chấm điểm. Kết quả thường là các câu hỏi chung chung, không đủ sâu để kiểm tra kỹ năng thực tế.

Cách khắc phục: chỉ rõ vị trí, mục tiêu đánh giá, số lượng câu hỏi và yêu cầu kèm gợi ý đáp án để giúp người phỏng vấn đánh giá nhanh.

Prompt mẫu (dùng ngay):
“Hãy viết 7 câu hỏi phỏng vấn để kiểm tra kỹ năng giải quyết vấn đề của ứng viên cho vị trí chuyên viên kinh doanh B2B. Với mỗi câu hỏi, kèm theo 1–2 gợi ý về câu trả lời tốt để nhà tuyển dụng dễ chấm điểm. Đảm bảo câu hỏi đa dạng: tình huống thực tế, áp lực doanh số, làm việc nhóm và phản hồi khách hàng khó tính.”

2.3. Lỗi: “Tư vấn marketing cho quán cà phê đi”

Một lời yêu cầu mơ hồ sẽ cho ra các ý tưởng chung chung, thiếu tính khả thi. Người dùng cần biết ngân sách, đối tượng khách hàng, vị trí và mục tiêu (tăng khách, giữ chân, bán online…).

Cách khắc phục: đóng vai chuyên gia, định rõ số ý tưởng, từng ý phải có kênh triển khai, chi phí dự kiến, lý do phù hợp và kết quả kỳ vọng.

Prompt mẫu (dùng ngay):
“Đóng vai chuyên gia marketing, hãy đưa ra 5 ý tưởng chiến dịch quảng bá sáng tạo cho một quán cà phê nhỏ mới mở tại Hà Nội. Quán có ngân sách khởi tạo 10 triệu VND/tháng và hướng tới giới trẻ 18–30 tuổi. Với mỗi ý tưởng, chỉ rõ kênh triển khai (online/offline), chi phí dự kiến, lý do phù hợp với quán nhỏ và kết quả kỳ vọng (tăng khách mới, giữ khách cũ, xây dựng thương hiệu).”

2.4. Lỗi: “Phân tích SWOT này”

Yêu cầu chép nguyên “Phân tích SWOT” mà không cho bối cảnh hay dữ liệu cụ thể dẫn đến bản phân tích mơ hồ, thiếu liên quan. AI cần thông tin cụ thể để liệt kê điểm mạnh/ yếu/ cơ hội/ thách thức đúng trọng tâm.

Cách khắc phục: đưa thông tin chi tiết về doanh nghiệp, yêu cầu số lượng mục ở mỗi phần và đề xuất chiến lược ngắn hạn.

Prompt mẫu (dùng ngay):
“Hãy phân tích SWOT chi tiết cho một startup công nghệ cung cấp ứng dụng học trực tuyến. Đây là thông tin: [mô tả về doanh nghiệp: khách hàng mục tiêu, mô hình doanh thu, đội ngũ, thị trường]. Liệt kê ít nhất 4 điểm mạnh, 4 điểm yếu, 4 cơ hội và 4 thách thức. Sau phần SWOT, viết thêm một đoạn 5 câu đề xuất hướng đi chiến lược trong 12 tháng tới để tận dụng cơ hội và giảm thiểu rủi ro.”

2.5. Lỗi: “Viết lại đi”

Khi bạn yêu cầu “Viết lại đi” mà không định hướng phong cách, đối tượng hay mục đích của đoạn văn, AI dễ đưa ra bản nhạt nhòa hoặc thay đổi sai tinh thần gốc.

Cách khắc phục: mô tả rõ giọng văn, độ dài, đối tượng và mục tiêu. Nếu cần giữ ý chính, hãy yêu cầu giữ nguyên điểm mấu chốt và thêm ví dụ thực tế.

Prompt mẫu (dùng ngay):
“Hãy viết lại đoạn văn sau bằng giọng văn truyền cảm hứng, dễ đọc, độ dài khoảng 200–250 từ. Đối tượng độc giả là [nhập thông tin], mục tiêu là giúp họ [giải quyết một nỗi đau]. Giữ nội dung chính nhưng bổ sung ví dụ thực tế để tăng sức thuyết phục. Đảm bảo ngôn ngữ đơn giản, tránh thuật ngữ chuyên môn phức tạp.”

2.6. Lỗi: “Viết giống con người hơn”

Cụm từ này đôi khi bắt nguồn từ mong muốn có văn phong tự nhiên nhưng lại quá mơ hồ. “Giống con người” có thể hiểu theo nhiều cách: nhẹ nhàng, hài hước, cá tính, hay chân thành. Nếu không cụ thể, AI có thể đi lệch phong cách bạn mong muốn.

Cách khắc phục: mô tả persona (ví dụ: mentor giàu kinh nghiệm), tone cảm xúc, mức độ thân mật và kết cấu câu mong muốn.

Prompt mẫu (dùng ngay):
“Hãy viết lại đoạn này bằng giọng văn tự nhiên, gần gũi, như một mentor nhiều kinh nghiệm đang chia sẻ thật lòng. Tránh câu chữ máy móc, dùng từ ngữ đơn giản, có chút cảm xúc và kết thúc bằng một câu khích lệ mạnh mẽ. Độ dài khoảng 150–180 từ, phù hợp để đăng blog cá nhân.”

2.7. Lỗi: “Viết cho hay hơn”

Yêu cầu này thường muốn nâng tầm văn bản nhưng lại thiếu định hướng phong cách. “Hay” là chủ quan, cần chỉ rõ kỹ thuật bạn mong muốn: storytelling, câu mở gây tò mò, chuyển tiếp mượt, kết luận mạnh.

Cách khắc phục: yêu cầu phong cách cụ thể, ví dụ dùng storytelling, thêm cấu trúc mở, phân tích, kết luận và kêu gọi hành động.

Prompt mẫu (dùng ngay):
“Hãy viết lại đoạn này theo phong cách storytelling: mở đầu bằng một câu chuyện thực tế ngắn (1–2 câu), sau đó phân tích ý nghĩa, rồi rút ra bài học áp dụng trong công việc cho [đối tượng cụ thể]. Kết thúc bằng một câu hỏi mở để khuyến khích người đọc bình luận và chia sẻ quan điểm. Độ dài 250–300 từ.”

2.8. Lỗi: “Soạn kịch bản đi”

Yêu cầu này nếu không kèm nền tảng và đối tượng sẽ cho ra kịch bản không phù hợp thời lượng, pacing hoặc văn hoá nền tảng. Ví dụ kịch bản 30 giây cho TikTok cần khác kịch bản cho YouTube Shorts hay Instagram Reels.

Cách khắc phục: chỉ rõ nền tảng, độ dài video, giọng văn, cấu trúc phân cảnh và hành động mong muốn.

Prompt mẫu (dùng ngay):
“Hãy viết kịch bản video 30 giây để đăng trên TikTok, giọng văn vui nhộn, nhắm đến Gen Z. Cấu trúc: (1) mở đầu gây bất ngờ hoặc hài hước trong 3–5 giây; (2) giới thiệu sản phẩm/ ý tưởng là giải pháp trong 10–15 giây; (3) twist/ cú kết thú vị và CTA trong 5–8 giây. Viết chi tiết lời thoại cho host và chú thích hành động/ biểu cảm.”

2.9. Lỗi: “Viết báo cáo đi”

Báo cáo là tài liệu cần độ chính xác, cấu trúc và mục tiêu rõ ràng. Một prompt chung chung sẽ cho ra báo cáo thiếu số liệu, phân tích mỏng và không có khuyến nghị thực tế.

Cách khắc phục: xác định chủ đề, độ dài, bố cục yêu cầu và phong cách viết (khách quan, có số liệu ví dụ, nguồn tham khảo nếu cần).

Prompt mẫu (dùng ngay):
“Hãy viết một báo cáo khoảng 500 từ về xu hướng thương mại điện tử tại Việt Nam năm 2024. Bố cục gồm: (1) tình hình thị trường chung; (2) hành vi tiêu dùng nổi bật của Gen Z; (3) 3 cơ hội lớn cho doanh nghiệp nhỏ. Sử dụng giọng văn khách quan, đưa vào 1–2 số liệu minh họa (nêu nguồn là ‘theo báo cáo ngành’ nếu không có nguồn cụ thể) và kết luận bằng 2 gợi ý chiến lược cho SME.”

2.10. Lỗi: “Dịch sang tiếng Anh đi”

Dịch văn bản cho email công việc hay tài liệu chuyên môn đòi hỏi tone trang trọng, chính xác và phù hợp văn hoá. Một lệnh “Dịch sang tiếng Anh” không đảm bảo các yêu cầu này.

Cách khắc phục: xác định đối tượng người nhận, mục đích email, mức độ trang trọng và yêu cầu ngôn ngữ.

Prompt mẫu (dùng ngay):
“Hãy dịch đoạn văn này sang tiếng Anh chuyên nghiệp, giữ giọng văn trang trọng nhưng dễ hiểu, phù hợp để sử dụng trong email công việc gửi cho đối tác quốc tế. Tránh từ lóng, ưu tiên ngôn ngữ lịch sự và rõ ràng. Nếu có thuật ngữ chuyên ngành, giữ nguyên thuật ngữ tiếng Việt trong ngoặc đơn nếu cần giải thích.”

Sử dụng ChatGPT hiệu quả là một kỹ năng, giống như viết nội dung hay thiết kế đồ hoạ: cần tư duy, cấu trúc và thực hành. Tránh gửi những lệnh chung chung như “Viết content đi”, “Viết lại đi” hay “Viết hay hơn” nếu bạn muốn tiết kiệm thời gian và nhận kết quả chất lượng ngay từ lần đầu. Thay vào đó, dành vài phút để định nghĩa mục tiêu, đối tượng, định dạng, tone giọng và các ràng buộc cụ thể; nếu cần, làm việc theo vòng lặp và cung cấp phản hồi rõ ràng cho AI.

Bài viết này đã tổng hợp 10 lỗi sai phổ biến và cung cấp prompt mẫu cùng chiến lược thực hành, bạn có thể copy các mẫu prompt và điều chỉnh theo bối cảnh riêng. Khi làm việc với AI, hãy coi ChatGPT như một đồng tác giả: càng cho nó dữ liệu và hướng dẫn rõ ràng, nó càng cho bạn sản phẩm hữu dụng và chuyên nghiệp. Chúc bạn sớm biến AI thành trợ thủ đắc lực trong công việc sáng tạo và marketing.

Mua Tài Khoản ChatGPT Plus (GPT-5) Giá Rẻ