CMYK & RGB: Bộ Đôi ‘Chân Ái’ Cho Dự Án Thiết Kế Của Bạn

Chào bạn, chào mừng bạn đến với SaDesign! Trong bài viết hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu sâu về hai hệ màu quan trọng nhất trong thiết kế đồ họa – đó chính là CMYK và RGB. Hãy cùng khám phá sự khác biệt của chúng và cách áp dụng hiệu quả để có được những sản phẩm thiết kế “chuẩn màu” nhất nhé!

1. Hệ màu RGB

RGB là tên viết tắt của cơ chế hệ màu cộng. Nó bao gồm các màu sau: R - Red (Màu đỏ); G - Green (Màu xanh lá cây) và B - Blue (Màu xanh dương). Nguyên lý làm việc của hệ màu RGB là phát xạ ánh sáng (hay còn gọi là mô hình ánh sáng bổ sung:) Từ 3 màu gốc là đỏ, xanh lá cây và xanh dương sẽ sinh ra các màu mang cường độ sáng lớn hơn. Hệ màu RGB có gam màu lớn hơn nhiều so với hệ màu CMYK, đặc biệt là trong vùng huỳnh quang sáng. Vì vậy, nếu muốn hiển thị hình ảnh, nội dung trên những vùng này như website, video, bạn nên lựa chọn màu RGB nhé!

1.1. Khi nào cần sử dụng tới hệ màu RGB?

Vì sở hữu gam màu lớn, đặc biệt trong vùng huỳnh quang sáng, vì vậy, hệ màu RGB là lựa chọn phù hợp cho những ấn phẩm thiết kế số (digital design), các sản phẩm hiện thị trên các thiết bị số như máy tính, điện thoại thông minh, TV, màn hình led.....

Ví dụ: Ấn phẩm truyền thông online trên mạng xã hội, website, quảng cáo trực tuyến, infographics, bộ nhận diện thương hiệu....

1.2. Nên sử dụng định dạng file nào cho file thiết kế bằng hệ màu RGB?

Định dạng file tối nhất cho những thiết kế bằng hệ màu RGB là:

• PSD: Tệp tiêu chuẩn để lưu giữ các thiết kế nói chung và các thiết kế bằng hệ màu RGB nói riêng. Định dạng này có thể dễ dàng sử dụng và được hỗ trợ đặc biệt tốt trong Adobe Photoshop
• PNG: Các hình ảnh không có nền
• JPEG/JPG: Lựa chọn phù hợp, dễ dàng sử dụng ở mọi nền tảng với dung lượng nhẹ nhưng vẫn giữ được chất lượng hình ảnh

Không nên sử dụng các định dạng như EPS, PDF và BMP khi thiết kế bằng hệ màu RGB vì các định dạng này chứa dung lượng lớn và không tương thích với đa dạng nền tảng

2. Hệ màu CMYK

Nói đến hệ màu trong thiết kế thì song song với RGB, chúng ta cần lưu ý về hệ màu CMYK. Trái ngược với hệ màu RGB (cơ chế hệ màu cộng), CMYK là tên viết tắt của cơ chế hệ màu trừ. Hệ màu CMYK bao gồm những màu sau:

• C = Cyan (Màu xanh)
• M = Magenta (Màu hồng)
• Y = Yellow (Màu vàng)
• K = Black (Đen)

Vì là cơ chế hệ màu trừ, trái ngược với hệ màu RGB, nên nguyên lý hoạt động của hệ màu CMYK chính là hấp thụ ánh sáng: Vật không tự phát ra ánh sáng, mà vật đó đang phản xạ ánh sáng từ các nguồn khác chiếu tới. Để hiểu một cách dễ dàng hơn, chúng ta hãy nhớ tới những bài tập trộn màu sắc khi học môn mỹ thuật ở trường:

• Trộn màu xanh (C) với màu hồng (M) ra màu xanh dương (Blue)
• Màu M + màu Y = màu đỏ (Red)
• Màu C + màu Y = màu xanh lá cây (Green)
• Màu C + M + Y = Màu đen (Black)

2.1. Khi nào cần sử dụng tới hệ màu CMYK?

Giờ chúng ta sẽ cùng quay trở lại với câu hỏi ở đầu bài viết: "Tại sao bản thiết kế khi in ra lại bị lệch màu so với khi hiển thị trên máy tính?" Câu trả lời chính là: Khi thiết kế chỉ để hiển thị trên máy tính, bạn cần sử dụng tới hệ màu RGB. Nhưng cần in bản thiết kế đó ra, để bản in và bản hiển thị trên máy tính có màu giống nhau, bạn cần lựa chọn hệ màu CMYK.

Hay nói một cách khác, hệ màu CMYK được sử dụng các các sản phẩm in ấn như bảng hiệu, danh thiếp, sticker, menu, bao bì, tờ rơi, poster...... Bởi các máy in sử dụng 4 mực CMYK để in màu lên các chất liệu. Vì vậy, sử dụng trực tiếp hệ màu này cho bản thiết kế sẽ giúp cho sản phẩm được lên màu chính xác hơn so với hệ màu RGB.

2.2. Nên sử dụng định dạng file nào cho file thiết kế bằng hệ màu CMYK?

Tùy vào nơi in ấn ưu tiên định dạng file nào hơn, bạn có thể gửi file với định dạng tương ứng cho họ. 3 định dạng file tốt nhất và thường được sử dụng cho thiết kế bằng hệ màu CMYK là:

• PDF: Khác với các ấn phẩm thiết kế số bằng hệ màu RGB, các ấn phẩm in bằng hệ màu CMYK không cần ưu tiên sử dụng được trên nền tảng online, nhưng cần phải tương thích với nhiều phần mềm mở tài liệu, để có thể dễ dàng mở ở bất kì máy tính nào. Vì vậy, không có định dạng nào hoàn hảo hơn PDF

• AI: AI là tệp tiêu chuẩn để lưu trữ và chỉnh sửa các thiết kế bằng hệ màu CMYK. Định dạng này có thể dễ dàng sử dụng và được hỗ trợ đặc biệt tốt trong Adobe Illustrators.
• EPS: Một lựa chọn khác thay thế cho AI bởi EPS cũng có độ tương thích cao với các phần mềm vector.

Như vậy, chúng ta có thể tổng kết ngắn gọn để dễ dàng ghi nhớ sự khác biệt giữa hệ màu CMYK và RGB như sau:

3. Cách kiểm tra thiết kế đang ở hệ màu RGB hay CMYK

3.1. Cách kiểm tra hệ màu đang sử dụng của bản thiết kế

Khi bạn bắt đầu một thiết kế mới trên Photoshop hoặc Illustrators, bạn có thể lựa chọn được hệ màu RGB hoặc CMYK phù hợp cho thiết kế của mình tại mục Color Mode.

Tuy nhiên, khi bạn nhận được một file và cần biết file đó đang được thiết kế ở hệ màu RGB hay CMYK để kịp thời điều chỉnh, bạn có thể làm theo cách sau:

• Đối với phần mềm Adobe Illustrators: Vào File, chọn Document Color Mode > CMYK (hoặc RGB)
• Đối với phần mềm Adobe Photoshop: Vào Image, chọn Mode, sau đó lựa chọn hệ màu mà bạn muốn chuyển (CMYK Color, RGB Color,....)

3.2. Chuyển từ hệ màu RGB sang CMYK và ngược lại

Nếu muốn chuyển đổi hệ màu của thiết kế từ RGB sang CMYK và ngược lại, bạn có thể làm theo cách sau:

• Trong Photoshop:

Vào Edit, chọn Convert to profile.

Lúc này, trong hộp thoại Convert to Profile, lựa chọn hệ màu muốn chuyển tại mục Destination Space

• Trong Illustrators:

Vào thẻ Edit, chọn Edit Colors. Sau đó, lựa chọn hệ màu mà bạn muốn chuyển

3.3. Lưu ý khi chuyển hệ màu RGB sang CMYK và ngược lại

Vì là 2 cơ chế hệ màu khác nhau, có nguyên lý hoạt động khác nhau, vì vậy khi chuyển từ RGB sang CMYK hoặc ngược lại sẽ không tránh khỏi tình trạng màu bị lệch nhau trước và sau khi chuyển. Tùy theo màu ban đầu mà màu sau khi chuyển có thể sáng hơn hoặc tối hơn. Vì vậy, đừng quên chỉnh sửa lại thông số của từng màu để đạt được kết quả tốt nhất nhé!

SaDesign hy vọng bài viết này đã giúp bạn nắm rõ “chân dung” của CMYK và RGB. Hãy áp dụng những kiến thức này để tạo ra những thiết kế ấn tượng và chất lượng nhất. Chúc bạn luôn tràn đầy cảm hứng sáng tạo!