Chrome trên Android bị tố thu thập dữ liệu người dùng. Sự thật là gì?

Trên thế giới hiện nay, có hơn 4 tỉ người đang sử dụng điện thoại Android. Điều này biến Android trở thành hệ điều hành di động phổ biến nhất hành tinh. Google Chrome, trình duyệt web mặc định trên hầu hết các thiết bị Android cũng chiếm lĩnh thị phần áp đảo. Đa phần người dùng không bận tâm đến việc thay đổi trình duyệt mặc định; họ chỉ cần mở Chrome và sử dụng nó như một công cụ để tìm kiếm thông tin, mua sắm trực tuyến, đăng nhập mạng xã hội hay thực hiện các giao dịch tài chính.

Tuy nhiên, đằng sau sự tiện lợi và tốc độ mượt mà, Chrome ẩn chứa nhiều rủi ro liên quan đến quyền riêng tư. Ít ai biết rằng, trình duyệt này của Google là một trong những công cụ thu thập dữ liệu cá nhân lớn nhất trên thị trường. Không chỉ dừng ở lịch sử duyệt web, Chrome còn ghi nhận hàng loạt thông tin nhạy cảm khác như chi tiết thanh toán, danh bạ, dữ liệu vị trí và thậm chí cả những hành vi trực tuyến khó ai ngờ tới.

Trong bối cảnh các vụ rò rỉ dữ liệu, tấn công mạng và giám sát trực tuyến ngày càng gia tăng, việc phụ thuộc hoàn toàn vào Chrome có thể khiến người dùng Android phải đối mặt với nguy cơ mất quyền riêng tư nghiêm trọng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ vì sao Chrome lại thu thập dữ liệu nhiều đến vậy, hậu quả của việc này là gì và tại sao bạn nên cân nhắc chuyển sang những trình duyệt khác an toàn hơn để bảo vệ quyền riêng tư của chính mình.

1. Google Chrome tiện lợi nhưng đánh đổi quyền riêng tư

Chrome được Google phát triển và giới thiệu lần đầu vào năm 2008, nhanh chóng trở thành trình duyệt phổ biến nhất thế giới nhờ giao diện thân thiện, tốc độ xử lý nhanh và khả năng đồng bộ hóa tuyệt vời giữa các thiết bị. Trên Android, Chrome thường được cài đặt sẵn, điều này khiến người dùng mặc nhiên coi nó là lựa chọn hiển nhiên mà không cần tìm hiểu thêm.

Tuy nhiên, chính sự tích hợp sâu vào hệ sinh thái Google đã khiến Chrome trở thành một “cỗ máy thu thập dữ liệu” hoàn hảo. Theo nghiên cứu gần đây của Surfshark (một công ty nổi tiếng về VPN và bảo mật trực tuyến) Chrome đứng đầu trong danh sách các trình duyệt di động về mức độ thu thập dữ liệu người dùng. Điều này đồng nghĩa rằng mỗi thao tác, mỗi trang web bạn truy cập, mỗi lần bạn nhập thông tin cá nhân trên Chrome, rất có thể đang được ghi lại, lưu trữ và phân tích ở quy mô lớn.

Surfshark chỉ ra rằng Chrome không chỉ lưu lại lịch sử duyệt web mà còn thu thập cả những thông tin nhạy cảm như chi tiết thanh toán (thẻ tín dụng, tài khoản ngân hàng), danh bạ, dữ liệu vị trí và thậm chí cả thông tin liên quan đến thiết bị của bạn. Với khoảng 4 tỉ người dùng Android trên toàn cầu, lượng dữ liệu được thu thập là khổng lồ và có giá trị thương mại cực kỳ cao. Đây chính là nguồn nguyên liệu quý giá để Google phục vụ mục tiêu quảng cáo nhắm mục tiêu chính xác hơn, mang lại doanh thu khổng lồ.

Điều đáng nói là hầu hết người dùng không nhận thức đầy đủ về điều này. Họ thường chỉ quan tâm đến tốc độ tải trang, tính năng tự động điền biểu mẫu hay khả năng đồng bộ hóa tài khoản Google. Nhưng những tiện ích đó lại đi kèm với cái giá rất lớn: hồ sơ chi tiết về thói quen trực tuyến của bạn được xây dựng một cách có hệ thống, đôi khi ngay cả khi bạn đang sử dụng chế độ duyệt web ẩn danh.

2. Thu thập dữ liệu trong chế độ ẩn danh

Rất nhiều người dùng Internet tin rằng bật chế độ ẩn danh (Incognito Mode) đồng nghĩa với việc “biến mất” khỏi radar giám sát trực tuyến. Thực tế, ẩn danh chỉ ngăn trình duyệt lưu lịch sử trên thiết bị của bạn; nó không thể che giấu hoạt động với nhà cung cấp dịch vụ Internet, các trang web bạn truy cập và đặc biệt là chính Google.

Một vụ kiện tập thể đình đám vào năm 2020 đã tiết lộ một sự thật gây sốc: ngay cả khi bật chế độ ẩn danh, Chrome vẫn có khả năng ghi nhận nhiều dạng dữ liệu cá nhân. Theo cáo buộc, Google “lén lút” thu thập lịch sử tìm kiếm, địa chỉ IP, danh sách website truy cập, dữ liệu thiết bị và thậm chí cả thông tin định danh khác. Điều này đồng nghĩa với việc hàng triệu người nghĩ rằng mình đang an toàn nhưng thực chất vẫn bị theo dõi. Vụ kiện yêu cầu Google phải xóa hàng tỉ hồ sơ cá nhân được thu thập trong các phiên duyệt web ẩn danh, đặt ra một tiền lệ quan trọng về quyền riêng tư trực tuyến.

Điều này khiến người dùng phải tự hỏi: nếu ngay cả chế độ ẩn danh cũng không đảm bảo sự riêng tư, thì liệu còn cách nào thực sự an toàn khi dùng Chrome? Câu trả lời là bạn cần nhiều hơn một chế độ ẩn danh đơn thuần. Các công cụ chặn theo dõi, trình duyệt ưu tiên bảo mật như Brave, DuckDuckGo hoặc sử dụng VPN để ẩn địa chỉ IP có thể giúp giảm thiểu rủi ro. Sự kiện này cũng gióng lên hồi chuông cảnh báo về tính minh bạch của các gã khổng lồ công nghệ và khiến người dùng phải suy nghĩ nghiêm túc về quyền kiểm soát dữ liệu của mình.

3. Nguy cơ từ việc bị giám sát và mất quyền riêng tư

Google và nhiều tập đoàn công nghệ biện minh rằng việc thu thập dữ liệu mang lại nhiều tiện ích như hiển thị quảng cáo chính xác hơn, gợi ý nội dung cá nhân hóa và cải thiện trải nghiệm duyệt web. Tuy nhiên, mặt trái của việc này là khối dữ liệu khổng lồ mà họ nắm giữ có thể bị khai thác ngoài tầm kiểm soát của bạn.

Thông tin cá nhân như chi tiết thanh toán, địa chỉ email, số điện thoại, vị trí địa lý, thói quen mua sắm hoặc lịch sử tìm kiếm đều có giá trị thương mại khổng lồ. Những dữ liệu này có thể được sử dụng để nhắm mục tiêu quảng cáo nhưng cũng có thể bị rò rỉ, bị bán cho các bên môi giới dữ liệu hoặc tệ hơn là trở thành công cụ của các chiến dịch lừa đảo tinh vi. Một hồ sơ kỹ thuật số chi tiết về bạn sẽ được xây dựng và có thể bị mua đi bán lại nhiều lần mà bạn không hề hay biết.

Không chỉ vậy, sự giám sát liên tục khiến bạn đánh mất quyền tự do cá nhân trong không gian mạng. Mỗi cú nhấp chuột, mỗi trang web bạn truy cập, mỗi sản phẩm bạn tìm kiếm đều có thể bị phân tích để điều chỉnh hành vi tiêu dùng, thậm chí ảnh hưởng đến quan điểm và lối sống của bạn. Trong thời đại mà dữ liệu được ví như “dầu mỏ mới”, người dùng không còn là khách hàng mà trở thành sản phẩm bị khai thác để tối đa hóa lợi nhuận cho các tập đoàn công nghệ.

Mối nguy này đòi hỏi người dùng phải thay đổi nhận thức và hành động quyết liệt hơn trong việc bảo vệ dữ liệu. Không chỉ đơn thuần lo ngại về quyền riêng tư, mất dữ liệu cá nhân còn có thể dẫn đến mất tiền, mất uy tín và thậm chí là bị lừa đảo. Vì vậy, chủ động nâng cao ý thức an toàn thông tin, lựa chọn công cụ duyệt web ưu tiên quyền riêng tư và hạn chế chia sẻ dữ liệu nhạy cảm là bước đi cần thiết trong bối cảnh hiện nay.

4. Lựa chọn thay thế an toàn hơn cho người dùng Android

Vậy giải pháp nào cho người dùng Android muốn bảo vệ quyền riêng tư nhưng vẫn cần một trình duyệt mượt mà, đầy đủ tính năng? Các chuyên gia bảo mật khuyến cáo rằng, đã đến lúc người dùng cân nhắc rời bỏ Chrome để chuyển sang những lựa chọn tập trung vào quyền riêng tư hơn.

Một số trình duyệt đáng chú ý bao gồm Brave, DuckDuckGo, Firefox và Tor. Mỗi trình duyệt này đều có những đặc điểm nổi bật giúp hạn chế việc thu thập dữ liệu:

• Brave chặn quảng cáo và trình theo dõi ngay từ đầu, đồng thời cung cấp tính năng tích hợp VPN để ẩn danh.
• DuckDuckGo tập trung vào việc không lưu trữ lịch sử và không theo dõi người dùng, đồng thời cung cấp công cụ tìm kiếm riêng tư.
• Firefox là trình duyệt mã nguồn mở với nhiều tùy chọn bảo mật nâng cao và cộng đồng phát triển mạnh mẽ.
• Tor sử dụng mạng lưới phân tán giúp ẩn danh hoàn toàn địa chỉ IP và lưu lượng truy cập của bạn, phù hợp cho những ai cần bảo mật tối đa.

Việc chuyển sang trình duyệt mới không hề khó khăn. Bạn chỉ cần tải về từ cửa hàng ứng dụng, cài đặt và đặt làm trình duyệt mặc định trong phần cài đặt của Android. Quan trọng hơn, hãy kiểm tra và điều chỉnh quyền truy cập dữ liệu của trình duyệt đó để giảm thiểu việc chia sẻ thông tin không cần thiết.

Để đối phó với những chỉ trích ngày càng tăng, Google đã giới thiệu một số tính năng bảo mật trong Chrome như ẩn địa chỉ IP hoặc chặn theo dõi bên thứ ba. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng những thay đổi này vẫn chưa đủ để bảo vệ người dùng.

Lý do là mô hình kinh doanh của Google dựa phần lớn vào doanh thu quảng cáo được cá nhân hóa. Để quảng cáo hiệu quả, Google cần càng nhiều dữ liệu về người dùng càng tốt. Do đó, việc hạn chế thu thập dữ liệu có thể ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của công ty. Đây là một mâu thuẫn khó giải quyết: vừa muốn bảo vệ người dùng, vừa muốn duy trì mô hình kinh doanh dựa trên dữ liệu.

Chính vì vậy, nếu bạn thực sự coi trọng quyền riêng tư, đừng quá trông chờ vào những lời hứa từ các tập đoàn công nghệ. Người dùng cần chủ động hơn trong việc bảo vệ dữ liệu của chính mình.

5. Kết luận

Chrome chắc chắn là một trong những trình duyệt mạnh mẽ và phổ biến nhất hiện nay nhưng không phải là lựa chọn tốt nhất cho những ai coi trọng quyền riêng tư. Việc sử dụng Chrome đồng nghĩa với việc bạn đang cho phép một lượng lớn dữ liệu cá nhân bị thu thập, phân tích và có thể bị khai thác cho mục đích thương mại.

Mặc dù Chrome mang lại nhiều tiện ích và một số tính năng bảo mật mới nhưng điều đó không thay đổi thực tế rằng việc theo dõi người dùng vẫn diễn ra âm thầm. Nếu bạn đang sử dụng Chrome làm trình duyệt mặc định trên Android, có lẽ đã đến lúc nghiêm túc suy nghĩ về các lựa chọn thay thế an toàn hơn. Hãy nhớ rằng quyền riêng tư là tài sản vô giá trong thời đại số. Việc bảo vệ dữ liệu cá nhân không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà còn là quyền cơ bản của mỗi người. Chỉ cần một vài thao tác đơn giản, bạn đã có thể giảm thiểu đáng kể rủi ro bị theo dõi trực tuyến. Đừng để đến khi dữ liệu của mình bị lạm dụng mới hối tiếc. Chủ động thay đổi ngay hôm nay chính là cách tốt nhất để bảo vệ bạn và gia đình trước những mối nguy đang rình rập trên không gian mạng.