3 điểm yếu chí mạng của iPhone Air và cách Apple xoay chuyển tình thế

Apple từ lâu đã nổi tiếng là một “bậc thầy” trong việc định hình câu chuyện cho các sản phẩm của mình. Mỗi sự kiện ra mắt iPhone đều được thiết kế như một màn trình diễn, nơi công nghệ và nghệ thuật giao thoa để tạo ra cảm giác hứng khởi cho người xem. Sự kiện “Awe Dropping” năm nay cũng không ngoại lệ.

1. Apple và sự kiện Awe Dropping

Trong khung cảnh ánh sáng được dàn dựng công phu, Tim Cook và đội ngũ Apple giới thiệu iPhone Air, chiếc iPhone mỏng nhất trong lịch sử, chỉ 5,6mm. Sự xuất hiện của nó được ví như một “tờ giấy công nghệ”, một bước tiến mà Apple gọi là “định nghĩa lại sự nhẹ nhàng trong thiết kế”.

Tuy nhiên, điều khiến dư luận bàn tán không phải là thiết kế bóng bẩy hay những câu slogan đầy cảm hứng mà là sự đánh đổi mà Apple buộc người dùng phải chấp nhận. Việc giảm độ dày của iPhone xuống mức kỷ lục đồng nghĩa với việc hi sinh ba yếu tố then chốt: độ bền, thời lượng pin và camera.

Trong suốt sự kiện, Apple không dành nhiều thời gian nói về lợi ích thực sự của việc siêu mỏng. Thay vào đó, hãng chủ yếu trấn an người dùng rằng những điểm yếu hiển nhiên sẽ không ảnh hưởng đến trải nghiệm. Đây chính là điều tạo ra tranh cãi: phải chăng Apple đang chạy theo thẩm mỹ thay vì giải quyết nhu cầu thực tế?

Dù vậy, “Táo khuyết” cũng không phải là kẻ mạo hiểm mù quáng. Hãng đã chuẩn bị những “thuốc giải” để giảm thiểu tác động từ ba điểm yếu này, đồng thời biến chúng thành phần trong câu chuyện thương hiệu.

2. 3 vấn đề do chính Apple tạo ra

2.1. Độ bền

Nhắc đến độ bền của iPhone siêu mỏng, ký ức về sự cố “Bendgate” năm 2014 lập tức trở lại trong tâm trí nhiều người. Khi đó, iPhone 6 Plus với độ dày 7,1mm đã bị phát hiện dễ cong vênh khi để trong túi quần bó. Hình ảnh một chiếc iPhone cong queo trở thành đề tài chế giễu trên mạng xã hội, đồng thời buộc Apple phải cải tiến quy trình sản xuất và kiểm tra độ bền. Vậy nên khi iPhone Air ra mắt với độ dày chỉ 5,6mm, lo ngại này càng trở nên chính đáng. Liệu một thiết bị mỏng kỷ lục có đủ sức chống chịu trong điều kiện sử dụng hàng ngày, khi người dùng có thể vô tình ngồi đè lên, làm rơi hoặc để máy trong túi quần chật? Apple rõ ràng không muốn tái diễn kịch bản năm xưa và hãng đã dành nhiều nỗ lực để chứng minh rằng iPhone Air không phải là “món đồ mong manh”. Khung máy được chế tác từ titan cấp không gian, loại vật liệu vốn dùng trong hàng không vũ trụ nhờ độ cứng vượt trội nhưng vẫn nhẹ. Mặt trước được bảo vệ bằng Ceramic Shield 2 với khả năng chống xước gấp ba lần và chống nứt gấp bốn lần so với đời trước, trong khi mặt sau vẫn sử dụng Ceramic Shield thế hệ đầu nhằm cân bằng giữa trọng lượng và độ bền. Apple công bố các thử nghiệm nội bộ cho thấy iPhone Air chịu được lực xoắn và ép vượt xa tiêu chuẩn công nghiệp, thậm chí vượt qua cả những bài kiểm tra khắt khe nhất trong lịch sử Apple. Video minh họa trong sự kiện cho thấy thiết bị không hề biến dạng dưới áp lực gấp đôi so với tiêu chuẩn chung.

Mặc dù vậy, dư luận vẫn giữ sự hoài nghi. Lý do là bởi các bài test trong phòng thí nghiệm không phản ánh đầy đủ những tình huống thực tế như va đập bất ngờ, ngồi đè trong thời gian dài hay rơi liên tục ở nhiều góc độ khác nhau. Người dùng chỉ thực sự yên tâm khi iPhone Air chứng minh được sức bền qua thời gian và trải nghiệm thực tế. Tuy nhiên, ít nhất Apple đã cho thấy họ nghiêm túc trong việc biến độ bền trở thành một điểm cộng quan trọng cho sản phẩm siêu mỏng này.

2.2. Thời lượng pin

Nếu độ bền gợi nhớ đến “Bendgate” thì pin lại là mối lo thường trực trong mọi thế hệ iPhone. Người dùng từ lâu đã quen rằng iPhone không nổi tiếng về pin “trâu” và khi thân máy mỏng đi gần 30%, không gian dành cho viên pin chắc chắn bị thu hẹp. Đây là rủi ro lớn nhất bởi dung lượng pin là yếu tố gắn trực tiếp với trải nghiệm hàng ngày, quyết định người dùng có thể tin cậy vào thiết bị của mình trong suốt một ngày dài hay không. Apple đã chọn cách giải quyết vấn đề này bằng sự kết hợp giữa thiết kế phần cứng và tối ưu phần mềm. Về phần cứng, Apple thiết kế lại kiến trúc bên trong iPhone Air. Loa và chip xử lý được gom vào mô-đun camera sau để tiết kiệm thêm không gian, từ đó tạo chỗ cho viên pin lớn hơn so với những gì người ta nghĩ có thể lắp vừa trong một thân máy 5,6mm. Tuy nhiên, “vũ khí” chính của Apple lại nằm ở khả năng giảm tiêu thụ năng lượng. iPhone Air được trang bị bộ ba chip mới: A19 Pro với bốn nhân tiết kiệm điện, C1X modem 5G tiêu thụ ít hơn 30% năng lượng so với thế hệ trước và N1 chip không dây tối ưu kết nối Wi-Fi, Bluetooth. Trên nền tảng phần mềm, iOS 26 giới thiệu Adaptive Power Mode: cơ chế học thói quen sử dụng để tự động điều chỉnh mức tiêu thụ.

Ví dụ, nếu máy phát hiện người dùng thường xuyên đọc báo hoặc lướt mạng xã hội vào buổi sáng, hệ thống sẽ giảm tần số quét màn hình xuống mức tiết kiệm mà không ảnh hưởng đến trải nghiệm. Kết quả là iPhone Air đạt 27 giờ phát video liên tục, thấp hơn so với dòng Pro và Pro Max nhưng cao hơn iPhone 16 thường và ngang bằng iPhone 16 Pro. Với người dùng phổ thông, đây là con số đủ an toàn để sử dụng một ngày. Đối với nhóm cần nhiều hơn, Apple giới thiệu phụ kiện MagSafe Battery giá 99 USD nhưng chỉ tương thích với iPhone Air. Điều này khiến một số người cho rằng Apple vừa giải quyết vấn đề, vừa khéo léo tạo ra cơ hội bán phụ kiện độc quyền.

2.3. Camera

Trong suốt hơn một thập kỷ qua, camera luôn là niềm tự hào của iPhone. Bắt đầu từ iPhone XS với cụm camera kép và iPhone 11 Pro với cụm ba camera, người dùng đã quen với việc iPhone không chỉ chụp ảnh đẹp mà còn linh hoạt với nhiều góc nhìn. Vậy nên khi iPhone Air chỉ có duy nhất một camera sau, sự thất vọng là điều khó tránh. Apple, như thường lệ, không dùng từ “camera đơn” mà khéo léo giới thiệu “hệ thống 2-trong-1” gồm camera chính 48MP Fusion và telephoto 12MP 2x. Nhưng thực chất, chế độ telephoto chỉ là cắt từ cảm biến 48MP chứ không có ống kính riêng. Điều này khiến iPhone Air chỉ có khả năng zoom 2x, trong khi iPhone 16 rẻ hơn vẫn sở hữu ống kính góc siêu rộng 0,5x. Thêm vào đó, iPhone Air cũng thiếu chế độ macro và không hỗ trợ chụp ảnh không gian (spatial photography), vốn là tính năng quan trọng cho Vision Pro. Rõ ràng, đây là một bước lùi so với những gì Apple đã thiết lập trong nhiều năm qua.

Tuy nhiên, Apple cũng biết cách làm giảm nhẹ sự hụt hẫng này bằng cách tập trung nâng cấp camera trước. Lần đầu tiên trên iPhone, camera selfie được nâng lên 18MP, tích hợp tính năng Center Stage như iPad, giúp tự động căn khung hình khi nhiều người xuất hiện. Ngoài ra, camera trước còn hỗ trợ quay video 4K HDR ổn định, phục vụ tốt cho nhu cầu vlog và livestream. Điều này cho thấy Apple không bỏ quên giới trẻ, nhóm khách hàng trung thành và chiếm tỷ lệ lớn trong doanh số iPhone. Có thể nói, Apple đã dùng chiến lược marketing và một số cải tiến nhỏ để “bù đắp” cho sự cắt giảm khó chấp nhận ở cụm camera sau. Dù vậy, không thể phủ nhận rằng camera của iPhone Air vẫn kém linh hoạt so với những đối thủ Android cao cấp vốn đang chạy đua về số lượng ống kính và tính năng nhiếp ảnh.

4. Apple và sự mạo hiểm cần thiết

Đặt toàn bộ bức tranh lại với nhau, dễ thấy iPhone Air là minh chứng cho sự mạo hiểm của Apple. Trong nhiều năm, hãng bị chỉ trích là bảo thủ khi mỗi thế hệ iPhone chỉ nâng cấp nhỏ giọt, không tạo ra sự đột phá. Nhưng với iPhone Air, Apple đã chấp nhận hi sinh sự cân bằng vốn có để tạo ra một sản phẩm hoàn toàn mới. Điều khiến người ta băn khoăn là Apple chưa đưa ra lý do thật sự thuyết phục cho việc theo đuổi thiết kế siêu mỏng. Không ai phàn nàn iPhone 16 quá dày hay quá nặng để nhét vào túi. Câu nói mang tính thơ mộng “cầm iPhone Air, bạn sẽ cảm thấy như đang cầm tương lai” nghe hấp dẫn nhưng chưa đủ lý giải cho sự hi sinh mà người dùng phải chịu.

Tuy nhiên, lịch sử cho thấy Apple thường đúng về dài hạn. Khi loại bỏ jack tai nghe, khi bỏ nút Home hay khi chuyển sang Face ID, Apple đều bị phản đối dữ dội nhưng sau đó chính thị trường đã chứng minh đây là hướng đi tất yếu. Rất có thể iPhone Air cũng sẽ đi theo kịch bản này: ban đầu bị chê là “mỏng vô nghĩa” nhưng rồi trở thành chuẩn mực để mọi hãng khác phải chạy theo. Và một khi người dùng đã quen với sự mỏng nhẹ của iPhone Air, sẽ rất khó để họ quay lại với một thiết bị dày hơn.

5. Kết luận

iPhone Air không phải là chiếc iPhone tốt nhất về mọi mặt nhưng chắc chắn là chiếc iPhone táo bạo nhất mà Apple từng giới thiệu trong nhiều năm qua. Nó hi sinh độ bền, thời lượng pin và hệ thống camera để đổi lấy một thiết kế mỏng kỷ lục. Apple biết rõ điều đó và đã chuẩn bị đầy đủ “thuốc giải”: từ khung titan, Ceramic Shield, bộ ba chip tiết kiệm điện cho tới chiến lược marketing xoay quanh camera. Quan trọng hơn, iPhone Air khẳng định rằng Apple vẫn giữ tinh thần mạo hiểm và sẵn sàng chấp nhận rủi ro để thử nghiệm những ý tưởng táo bạo. Đây là điều mà ngay cả những người chỉ trích cũng phải thừa nhận. Trong ngắn hạn, iPhone Air chắc chắn sẽ gây chia rẽ: một bên ca ngợi sự tinh tế, một bên cho rằng đây là bước lùi. Nhưng trong dài hạn, iPhone Air có thể trở thành cột mốc quan trọng, mở ra xu hướng mới cho toàn bộ ngành công nghiệp smartphone. Và câu hỏi cuối cùng dành cho người dùng là: liệu bạn có sẵn sàng chấp nhận những đánh đổi để trở thành một trong những người đầu tiên trải nghiệm chuẩn mỏng kỷ lục này hay không?